Śledztwo prokuratury w sprawie PKN Orlen na wniosek posłów PO
30 stycznia 2024 r. po pacyfikacji Prokuratury Krajowej przez Ministra Sprawiedliwości Prokuratora Generalnego Adama Bodnara[1], Posłanka KO Agnieszka Pomaska poinformowała, że prokuratura wszczęła śledztwo ws. nadużycia udzielonych uprawnień oraz niedopełnienia obowiązków przez zarząd Orlenu oraz inne osoby, które zostały powołane do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą. Prokuratura Okręgowa w Płocku wszczęła śledztwo, dotyczące połączenia Orlenu z Grupą Lotos. Chodzi m.in. o podejrzenie przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez członków zarządu Orlenu oraz inne osoby i wyrządzenia szkody nie mniejszej niż 4 mld zł. Rzeczniczka płockiej Prokuratury Okręgowej wyjaśniła, że śledztwo zostało wszczęte po zawiadomieniach, które wpłynęły tam m.in. w styczniu 2023 r., a złożone zostały m.in. przez polityków, wśród nich była np. posłanka KO Agnieszka Pomaska.Jak zastrzegł szef rządu, dziś jest o wiele za wcześnie, by nawet spekulować na temat ewentualnej rewizji transakcji. „Dziś jest o wiele wcześnie, by powiedzieć czy powstaną prawne przesłanki, umożliwiające rewizję tej decyzji. Jest za wcześnie, by spekulować na ten temat” - oświadczył Tusk.[2][3]
Walne zgromadzenie Orlenu zajmie się zmianami w radzie nadzorczej[edytuj | edytuj kod]
Orlen (…) informuje o zmianie w porządku obrad Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Orlen S.A. zwołanego na dzień 6 lutego 2024 r., dokonanej na wniosek akcjonariusza Spółki, Skarbu Państwa z dnia 9 stycznia 2024 r. Zmiana w porządku obrad polega na wprowadzeniu do porządku nowego punktu „Powzięcie uchwał w sprawie zmian w składzie Rady Nadzorczej Spółki” – czytamy w komunikacie koncernu.Ponadto do porządku obrad nadzwyczajnego walnego zgromadzenia dodano punkt: „Podjęcie uchwały w sprawie ustalenia liczby członków Rady Nadzorczej Spółki.”[4]
Ruszyła fala zmian w spółkach energetycznych[edytuj | edytuj kod]
26 stycznia 2024 r. nastąpiła seria zmian w radach nadzorczych Orlenu, PGE i Tauronu. Czterech dotychczasowych członków rady nadzorczej Tauronu Polskiej Energii zostało odwołanych przez Ministerstwo Aktywów Państwowych. Minister aktywów państwowych powołał do rady nadzorczej Orlenu prof. dr hab. nauk prawnych Wojciecha Popiołka. Michał Domagała został powołany do rady nadzorczej PGE. Jak zapowiedział Donald Tusk, jednym z głównych zadań nowych władz tych spółek będzie „ujawnienie i doprowadzenie do odpowiedzialności, także karnej, wszystkich tych którzy naruszyli procedury i złamali prawo”.[5]
ORLEN protestuje przeciwko bezpodstawnym zarzutom grupy posłów[edytuj | edytuj kod]
25 stycznia 2024 r. Stanowczo sprzeciwiamy się bezpodstawnym zarzutom dotyczącym połączenia ORLEN z Grupą Lotos, które padły na konferencji grupy posłów, miedzy innymi Agnieszki Pomaskiej, Romana Giertycha i Jacka Karnowskiego. Tego rodzaju sformułowania nie mają żadnego pokrycia w rzeczywistości. Spekulacje dotyczące przejęcia Grupy Lotos przez ORLEN, których użyto podczas dzisiejszej konferencji opierają się na raporcie Najwyższej Izby Kontroli, który nie został nawet opublikowany. Po raz kolejny podkreślamy, że nie wiadomo, jakie dokumenty zostały wzięte pod uwagę i jaką metodologię zastosowali kontrolerzy NIK. Bez tego nie da się ocenić rzetelności zarzutów stawianych przez NIK. A skoro nie można tego stwierdzić, to powtarzanie tych zarzutów jest w ocenie Spółki samo w sobie nierzetelne i ma na celu jedynie podważenie zaufania do Spółki i jej działalności. Równie szkodliwe jest mówienie o unieważnieniu transakcji, zawartej zgodnie z przepisami prawa i potwierdzonej przez polskie i europejskie instytucje. Tego typu opinie podważają wiarygodność nie tylko Grupy ORLEN, ale przede wszystkim Polski w oczach inwestorów i kontrahentów. To właśnie takie nieodpowiedzialne spekulacje stanowią realne zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa[6]
Zgodę na przejęcie przez Orlen kontroli nad Grupą Lotos wydała Komisja Europejska[edytuj | edytuj kod]
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przedstawił w komunikacie stanowisko prezesa UOKiK Tomasza Chróstnego w sprawie działań prokuratury w odpowiedzi na zawiadomienie dotyczące m.in. przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariuszy publicznych w sprawie fuzji Orlen - Lotos."Z uwagi na wspólnotowy wymiar koncentracji, zgodę na przejęcie przez Orlen kontroli nad Grupą Lotos 14 lipca 2020 r. wydała Komisja Europejska" - wskazał Prezes UOKiK. Przypomniał, że w swojej decyzji komisja określiła warunki przejęcia kontroli, tj. aktywa podlegające zbyciu oraz warunki brzegowe dla inwestorów, którzy mieli nabyć te aktywa. "Z uwagi na wspólnotowy wymiar koncentracji to Komisja Europejska była organem oceniającym tę transakcję. Co więcej, Komisja Europejska zweryfikowała i zaakceptowała Saudi Aramco jako inwestora nabywającego aktywa Grupy Lotos objęte warunkiem określonym w ww. decyzji koncentracyjnej" - podkreślił Chróstny. Zaznaczył też, że sprzedaż przez Orlen aktywów Grupy Lotos i w konsekwencji prowadzone przez prezesa UOKiK postępowania z zakresu kontroli inwestycji oraz z kontroli koncentracji było więc "następstwem decyzji Komisji Europejskiej z 14 lipca 2020 r., w której organ ten wyraził zgodę na przejecie przez Orlen kontroli nad Grupą Lotos".W informacji wskazano, że prezes UOKiK zwrócił uwagę, iż transakcja była już przedmiotem zainteresowania prokuratury oraz Najwyższej Izby Kontroli. Wyjaśniono, że w lutym 2023 r. przekazał wszystkie żądane przez prokuraturę informacje oraz współpracował z Najwyższa Izbą Kontroli w ramach prowadzonej przez nią kontroli, w tym udostępniając akta postępowań.[7]
Fuzja Orlenu i Lotosu to proces, który biznesowo się bronił[edytuj | edytuj kod]
30 stycznia 2024 r. Prezes Orlenu Daniel Obajtek odniósł się w TV Republika do informacji o wszczęciu przez Prokuraturę Okręgową w Płocku (Mazowieckie) śledztwa dotyczącego połączenia Orlenu z Grupą Lotos. Chodzi m.in. o podejrzenie przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez członków zarządu Orlenu oraz inne osoby i wyrządzenia szkody nie mniejszej niż 4 mld zł. Ocenił ponadto, że takie działania powodują destabilizację sytuacji Orlenu.„Inwestorzy międzynarodowi będą powoli się wycofywać, kurs akcji będzie leciał do dołu. To jest granie na bezpieczeństwie państwa, narażenie tego bezpieczeństwa, przy czym mamy wojnę u granic” - zaznaczył.„To był etap bardzo skomplikowany, trwał 4 lata pod pełnym nadzorem państwa i pod nadzorem służb. (…) Mieliśmy spotkania, gdzie byli praktycznie wszyscy przedstawiciele służb” - poinformował prezes Orlenu.Przypomniał też, że akcjonariusze - właściciele Orlenu i Lotosu na walnym zgodzili się na proces połączenia spółek. Zwrócił też uwagę, że Skarb Państwa przed połączeniem Orlenu i Lotosu miał w Orlenie ponad 27 proc. akcji.[8]
Orlen informował, że połączenie z Grupą Lotos było "kluczowe dla wzmocnienia bezpieczeństwa surowcowo-paliwowego Polski". Koncern zapewnił także, że w wyniku połączenia Skarb Państwa nie stracił wpływu na działalność krajowych rafinerii. Według spółki, "fundamentem fuzji Orlen z Grupą Lotos jest umowa z Saudi Aramco", która oznacza zacieśnienie relacji "ze stabilnym partnerem, największym koncernem paliwowym na świecie, z ogromnym doświadczeniem i technologiami", co umożliwia "dalszy dynamiczny rozwój połączonego koncernu". W oświadczeniu Orlen podkreślił, że wycena i sprzedaż aktywów Lotosu odbyła się na rynkowych warunkach, wyceny zostały przygotowane przez niezależnych zewnętrznych doradców, a cały proces przeprowadzono z poszanowaniem przepisów prawa, przy czym zgodę na transakcję wydała Komisja Europejska. Koncern przypomniał, że wyceny zostały także zaakceptowane przez akcjonariuszy obu spółek, Lotosu i Orlenu."W szczególności, w tym kontekście niewłaściwe jest przyjmowanie jako punktu odniesienia wartości księgowej Grupy Lotos, która nie ma nic wspólnego z rynkową wartością firmy. W czasie, gdy Orlen finalizował fuzję z Grupą Lotos, ok. 150 spółek na Giełdzie Papierów Wartościowych było wyceniane poniżej ich wartości księgowej" - zaznaczono m.in. w oświadczeniu koncernu.[9]
Prokuratura przyjrzy się kwestiom cen na stacjach paliw Orlenu w okresie przedwyborczym.[edytuj | edytuj kod]
30 stycznia 2024 r. Prokuratura Okręgowa w Płocku wszczęła także śledztwo w sprawie zawirowań cenowych na stacjach Orlenu przed wyborami parlamentarnymi - takie oświadczenie przekazała mediom rzeczniczka płockiej Prokuratury Okręgowej Iwona Śmigielska-Kowalska. W śledztwie prowadzonym przez prokuraturę zostanie zbadany okres od 1 sierpnia do 31 października 2023 roku, w którym pojawiło się podejrzenie, że osoby zarządzające Orlenem działały na szkodę spółki, narażając na znaczne straty koncern, na czele którego stały.Śledztwo w sprawie zaniżania cen paliwa zostało wszczęte po tym, jak jeden z akcjonariuszy Orlenu anonimowo złożył zawiadomienie do prokuratury, w którym uzasadniał, że koncern paliwowy prowadzi działania polegające na "zaniżaniu cen sprzedawanego paliwa o ok. 1,40 zł/litr względem średnich cen na rynku europejskim" - informuje serwis money.pl.[10] Witold Zembaczyński, poseł KO, pochwalił się na platformie X tym, że z jego zawiadomienia do prokuratury ruszyło śledztwo ws. rzekomego zaniżania cen paliw przez Orlen w okresie od sierpnia do końca października 2023 roku.[11]
20-10-2023 r. Eksperci zwrócili uwagę, że w drugiej połowie tygodnia sytuacja na stacjach zaczyna się zmieniać i coraz trudniej znaleźć stacje, gdzie można zatankować w cenie poniżej 6 zł za litr. "To sygnał, że w detalu zacznie się realizować zwyżkowa prognoza" - poinformowali analitycy. E-petrol.pl na końcówkę października zakłada następujące przedziały cenowe dla poszczególnych gatunków paliw: "6,05-6,18 zł/l dla 95-oktanowej benzyny, dla diesla 6,08-6,20 zł/l, a dla LPG 3,08-3,16 zł/l"."Dynamika zmian nie jest co prawda duża, ale kierunek jest jeden - w górę. Dzisiaj metr sześc. 95-oktanowej benzyny jest przez rafinerie wyceniany średnio na 4835,80 zł i w porównaniu do poprzedniego piątku cena tego paliwa wzrosła o 76,20 zł" - wyliczyli eksperci. Poinformowali też, że olej napędowy w tym samym czasie podrożał o 63,40 zł i jego aktualna średnia cena w oficjalnych notowaniach producentów to 4838,60 zł/m sześc. [12]
16.02.2024 r. "Tankowanie jest najdroższe od ponad dwóch miesięcy. Prognozy na nadchodzący tydzień nadal są zwyżkowe i na razie nie widać szans na odwrócenie tej niekorzystnej dla kierowców tendencji" - poinformowali analitycy, zauważając, że paliwa drożeją nieprzerwanie od połowy stycznia, ale nadal są tańsze niż przed rokiem. Przypomnieli, że wówczas, w połowie lutego za diesla płacono 7,45 zł/l, a 95-oktanowa benzyna kosztowała 6,67 zł/l.Zwrócono uwagę, że na hurtowym rynku paliw trwał kolejny tydzień ze wzrostem cen.W opinii ekspertów systematyczne podwyżki w cennikach rafinerii powodują, że notowane w tym tygodniu poziomy cen diesla były "najwyższe od połowy marca ubiegłego roku".[13]
Ataki na Orlen dający 12 proc. dochodów budżetowych są podcinaniem gałęzi, na której siedzi koalicja. Koncern obiektem igrzysk[edytuj | edytuj kod]
Ponieważ coraz wyraźniej brakuje realnych sukcesów w rządzeniu koalicji pod wodzą Donalda Tuska, coraz mocniej stawia się więc na igrzyska. Obiektem takich igrzysk od dłuższego czasu jest multienergetyczny koncern Orlen i jego prezes Daniel Obajtek, pewnie dlatego, że wprowadził go do pierwszej setki największych firm na świecie i uczynił dźwignią do przyśpieszenia budowy energetyki odnawialnej w Polsce. Najdziwniejsze w tych atakach na Orlen jest jednak to, że jest to firma, która w ostatnich latach dostarcza do budżetu ponad 10 proc. wszystkich dochodów, a w roku 2023 najprawdopodobniej będzie to aż 12 proc. tych dochodów. Chodzi oczywiście o wpłaty do budżetu z tytułu wszystkich podatków: podatku dochodowego, podatku od płac pracowników, a także wpłat z tytułu VAT i akcyzy, w roku 2023 była to najprawdopodobniej kwota ponad 70 mld zł, podczas czy wszystkie dochody budżetowe w wyniosły około 600 mld zł. Podważanie fuzji dokonanej przez Orlen najpierw z Lotosem, a później wchłonięcia PGNiG i zapowiedzi, że rządowi prawnicy zbadają czy można ją unieważnić, jak to uczynił wczoraj na konferencji prasowej Donald Tusk, jest skrajną nieodpowiedzialnością i proszeniem się o kłopoty, w tym także o poważne ograniczenie zysków firmy i w konsekwencji wpłat do budżetu z tytułu różnych podatków. . W 2022 roku Orlen zrezygnował także ostatecznie z dostaw rosyjskiego gazu, choć jeszcze w 2015 roku aż ponad 90% tego surowca było importowane z Rosji, a w 2010 roku, tuż po katastrofie smoleńskiej, doszło do haniebnej wręcz próby podpisania przez rząd PO-PSL umowy gazowej z Rosją aż do 2037 roku.
Ten wielki koncern rozpoczął także realizację dwóch wielkich inwestycji, które będą miały wpływ na zmianę struktury polskiego miksu energetycznego, już w tym roku rozpocznie się budowa wielkich farm wiatrowych na Bałtyku o łącznej mocy 5,2 GW, co stanowi aż ponad 25% dotychczasowej zainstalowanej w Polsce mocy OZE. Trwają także przygotowania do budowy małych reaktorów atomowych tzw. SMR, Orlen wspólnie z dysponującym w tym zakresie technologią, amerykańskim koncernem GE Hitachi Nuclear Energy, powołał specjalną spółkę celową, która będzie realizowała to przedsięwzięcie (Orlen Synthos Green Energy). Realizacja takich przedsięwzięć przez polskie firmy, których wartość idzie w dziesiątki miliardów złotych, nie była możliwa do tej pory, ponieważ polskie firmy nie dysponowały odpowiednim potencjałem aktywów i w konsekwencji możliwościami finansowymi (dopiero obroty rzędu 300 mld zł i zysk netto rzędu 30 mld zł rocznie, jakie osiąga obecnie Orlen, takie możliwości tworzą).[14]
Prokuratura Okręgowa w Płocku w śledztwie dotyczącym połączenia Orlenu z Grupą Lotos chce powołać specjalny zespół prokuratorów i oficerów służb specjalnych.[edytuj | edytuj kod]
14.02.2024 r. Postanowienie o wszczęciu śledztwa w sprawie połączenia Orlenu z Grupą Lotos płocka Prokuratura Okręgowa wydała 22 stycznia tego roku. Decyzję tę poprzedziło trwające rok postępowanie sprawdzające, które wszczęto po złożonych zawiadomieniach - było ich sześć, a wpływały tam od stycznia zeszłego roku."Zakres śledztwa jest ogromny i wielowątkowy. Obejmuje cały proces połączenia Orlenu z Grupą Lotos, od przygotowań, poprzez opinie, nadzór, negocjacje, wycenę aktywów, aż po ostateczne decyzje i podpisanie umów, z uwzględnieniem ich skutków, w tym dla obu spółek, ale także dla bezpieczeństwa energetycznego państwa" - powiedziała PAP zastępca prokuratora okręgowego w Płocku prokurator Monika Mieczykowska. Jak wspomniała prokurator Mieczykowska, jednym z głównych wątków śledztwa jest m.in. zbadanie czy doszło do niekorzystnego zbycia udziałów w spółkach wchodzących w skład Grupy Lotos, w tym 30 proc. udziałów w Rafinerii Gdańsk na rzecz Saudi Aramco.zapowiedziała jednocześnie, że śledztwo obejmie również pozostałe tzw. środki zaradcze, które ostatecznie zaakceptowały organy antymonopolowe Komisji Europejskiej, ale - co podkreśliła - "wcześniej zostały one opracowane przez Orlen". Zaznaczyła, iż chodzi m.in. o wybór podmiotów, jak np. węgierski MOL, który przejął stacje paliw Grupy Lotos w Polsce, a także o Unimot, nabywcę segmentu logistyki paliw i asfaltu w ramach Lotos Terminale czy Rossi Biofuel, który kupił Lotos Biopaliwa. "Zbadamy wszystkie wątki umów i poszczególnych transakcji w ramach całego procesu" - zapewniła.Jednocześnie śledztwo to dotyczy podejrzenia przekroczenia uprawnień oraz niedopełnienia obowiązków służbowych w okresie od początku 2020 r. do 30 listopada 2022 r. przez funkcjonariuszy publicznych w związku z nieodpowiednim nadzorem nad procesem połączenia spółek PKN Orlen i Grupy Lotos, w tym przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów - poprzez niewłaściwe zastosowanie przepisów ustawy o kontroli niektórych inwestycji i zezwolenie na zbycie 30 proc. udziałów w Rafinerii Gdańsk na rzecz Saudi Aramco bez zasięgnięcia rekomendacji lub opinii Komitetu Konsultacyjnego przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, czym działano na szkodę interesu publicznego.Wcześniej zawiadomienia w sprawie połączenia Orlenu z Grupą Lotos złożyli m.in. politycy, w tym Agnieszka Pomaska z KO i Michał Kobosko z Polski 2050[15]
Do prokuratury trafiły kolejne zawiadomienia dotyczące członków zarządu PKN Orlen i byłego szefa MAP[edytuj | edytuj kod]
14.02.2024 r. Posłowie KO Agnieszka Pomaska i Jacek Karnowski poinformowali w środę o skierowaniu kolejnych zawiadomień do prokuratury w sprawie wyprzedaży aktywów Lotosu. Zawiadomienia dotyczą m.in. b. prezesa PKN Orlen Daniela Obajtka oraz innych członków zarządu spółki, a także b. szefa MAP Jacka Sasina. Poinformowała, że w związku z tym, co znalazło się w raporcie NIK, posłowie KO kierują do Prokuratury Okręgowej w Płocku "zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w pierwszej kolejności przez poszczególnych członków zarządu Orlen S.A.".Kontrolerzy NIK nie zostali dopuszczeni do dokumentów, którymi dysponuje Orlen. Pracując nad raportem, przeanalizowali informacje dostępne w Ministerstwie Aktywów Państwowych oraz Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Sam Orlen odrzuca ustalenia NIK, jako bezwartościowe, sporządzone przy użyciu błędnej metodologii, z wykorzystaniem danych niemających nic wspólnego ze stanem faktycznym.[16]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ https://dorzeczy.pl/kraj/543996/jacek-bilewicz-wydal-oswiadczenie-czas-ten-dobiega-konca.html
- ↑ https://www.wnp.pl/nafta/jest-sledztwo-ws-lotosu-i-orlenu-prokuratura-zbada-fuzje,799890.html
- ↑ https://wgospodarce.pl/informacje/137756-bedzie-jatka-tusk-zapowiada-wymiane-setek-menedzerow
- ↑ https://wgospodarce.pl/informacje/137130-walne-zgromadzenie-orlenu-zajmie-sie-zmianami-w-radzie-nadzorczej
- ↑ https://wgospodarce.pl/informacje/137615-ruszyla-fala-zmian-w-spolkach-energetycznych
- ↑ https://tvrepublika.pl/ORLEN-protestuje-przeciwko-bezpodstawnym-zarzutom-grupy-poslow,156374.html
- ↑ https://www.wnp.pl/finanse/prezes-uokik-zgode-na-przejecie-przez-orlen-kontroli-nad-grupa-lotos-wydala-komisja-europejska,800106.html
- ↑ https://wgospodarce.pl/informacje/137772-prezes-orlenu-fuzja-orlenu-i-lotosu-to-proces-ktory-biznesowo-sie-bronil
- ↑ https://www.wnp.pl/nafta/prezes-uokik-o-przejeciu-lotosu-przez-orlen-glos-zabiera-tez-prokuratura,800106.html
- ↑ https://www.wnp.pl/nafta/kolejne-problemy-orlenu-cuda-na-stacjach-pod-lupa-prokuratury,800090.html
- ↑ https://wpolityce.pl/polityka/681941-absurdalne-zawiadomienie-zembaczynskiego-czarnek-ripostuje
- ↑ https://www.wnp.pl/nafta/koniec-cenowego-cudu-na-stacjach-paliw-bedzie-tylko-drozej,766064.html
- ↑ https://www.wnp.pl/nafta/tankowanie-bedzie-drozsze-nowa-prognoza-dla-cen-paliw,805621.html
- ↑ https://wpolityce.pl/polityka/680195-ataki-na-orlen-to-podcinanie-galezi-na-ktorej-siedzi-rzad
- ↑ https://www.wnp.pl/energetyka/plock-w-sledztwie-ws-fuzji-orlenu-i-lotosu-prokuratura-chce-powolac-specjalny-zespol,804728.html
- ↑ https://forsal.pl/gospodarka/prawo/artykuly/9432030,wyprzedazy-aktywow-lotosu-do-prokuratury-trafily-zawiadomienia-dotycz.html