Pakt migracyjny

Z RPedia
Nielegalni migranci u wybrzeży Hiszpanii - 2013
Główne kroki milowe dla przyjęcia paktu migracyjnego[1]
Gwałty w Europie w roku 2021. Wyraźnie widać dysproporcję pomiędzy krajami będącymi celem migrantów, a resztą państw Unii Europejskiej.

Pakt migracyjny - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1348 z dnia 14 maja 2024 r.[2], regulujące kwestie migracji i azylu. De facto pakt migracyjny pogłębia kryzys migracyjny w Europie i daje zielone światło dla nielegalnej migracji, która destabilizuje wewnętrznie Unię Europejską.

Historia

Polityczna samowola Angeli Merkel

Szlaki migracyjne - 2015

5 września 2015 kanclerz Niemiec Angela Merkel po nocnej konsultacji (z 4 na 5 września) z ówczesnym kanclerzem Austrii Wernerem Faymannem podjęła decyzję o otwarciu granic dla uchodźców z Syrii, którzy przez Węgry i Austrię próbowali przedostać się do Niemiec. Jak ustalili dziennikarze w urzędzie kanclerskim brakowało jakichkolwiek dokumentów, dotyczących podjęcia tej decyzji. Tym samym Niemcy w osobie kanclerza postawiły się ponad wszystkimi innymi państwami Unii podejmując historyczną decyzję, która rzutuje na europejskie kwestie uchodźcze do dziś.

Wydarzenie to uznaje się za kluczowe i dające początek kryzysowi uchodźczemu, a później kryzysowi migracyjnemu w Europie.[3] Było to pierwsze zielone światło dla szerokiej migracji, w dużej mierze w kolejnych latach nielegalnej. Warto także dodać, że w roku 2015 r. problemem dla społeczności międzynarodowej było Państwo Islamskie, a niekontrolowana migracja drastycznie zwiększała ryzyko przedostania się bojowników do Europy.

Polityka Angeli Merkel Herzlich Willkommen

31 sierpnia 2015 roku Angela Merkel powiedziała Wir schaffen das, co znaczy „Damy radę“. Zdanie wypowiedziane na konferencji prasowej w Berlinie, powtórzone później przez niemiecką kanclerz wielokrotnie, stało się symbolem. I nie tylko w Niemczech jest traktowane jako zaproszenie dla uchodźców, zapewnienie, że Europa pomoże tym, którzy uciekają przed wojną. Symbolem najazdu nielegalnych migrantów na Europę stała się włoska Lampedusa. Mała wysepka na Morzu Śródziemnym została dosłownie zalana tysiącami mieszkańców Czarnego Lądu, których mafie przerzucają na Stary Kontynent właśnie przez Lampedusę. Nikt w Europie, żadne państwo nie wyśle swej armady morskiej, by chronić Lampedusę i zewnętrznych granic Unii. Bo w naszej Unii lewicowe bezprawie ma być bezkarne.[4] To polityka „herzlich willkommen” Angeli Merkel rozpoczęła wielką, niekontrolowaną falę migracji, która zaczęła się już pierwszym wielkim kryzysem". Polska, Węgry sprzeciwiły się temu. Tusk groził nam wówczas karami, jako szef Rady Europejskiej. Taki był przecież pomysł - niech każdy przyjedzie, każdego przyjmiemy. Wtedy częściowo udało się tę falę zatrzymać. Kanclerz Merkel, zapraszając niejako uchodźców i migrantów, nie spodziewała się, że za tym apelem popłynie tak wielka liczba osób, grubo ponad milion. Ja nawet postawię taką tezę, że żadne państwo nie byłoby w stanie sobie poradzić. Jeśli Niemcy, uważane za jedno z najlepiej zorganizowanych państw na świecie, sobie nie poradziły, to tym bardziej nie dałyby rady inne kraje. Z tego punktu widzenia dostrzegam pewne rozminięcie się zaproszenia Merkel z rzeczywistością, czyli "zapraszałam, ale nie spodziewałam się, że tylu was będzie". To generuje przecież określone problemy, choćby logistyczne - gdzieś tych ludzi trzeba, rozmieścić, przenocować, wyżywić, zaopatrzyć i się nimi opiekować w dalszej perspektywie.

25 listopada 2015 r. kanclerz Angela Merkel w przemówieniu w Bundestagu opowiedziała się za wprowadzeniem kontyngentów uchodźców, którzy co roku byliby przyjmowani przez Unię Europejską. Podkreśliła przy tym, że od tego, czy cała Europa weźmie udział w kwotowym systemie rozdziału migrantów, zależeć będzie przyszłość strefy Schengen.[5]

Rząd Tuska pod presją Niemiec

W Polsce przed wyborami parlamentarnymi w październiku 2015 r. ówczesny rząd PO–PSL pod presją niemiecką, wbrew stanowisku pozostałych państw Grupy Wyszehradzkiej zgodził się praktycznie bez żadnych negocjacji na relokację uchodźców. Polacy byli świadkami chaosu informacyjnego, ponieważ ze strony rządu padały najróżniejsze ilości uchodźców, których miała przyjąć Polska. Najpierw pojawiały się informację o tysiącu, kilku tysiącach, najwyższą liczbą która padła było 12 tysięcy.[6][7] 18 września 2015 r. Cezary Tomczyk w wywiadzie dla stacji RMF FM powiedział, że 12 tys. uchodźców w Polsce to sprawiedliwe, ale jesteśmy przygotowani na każdą liczbę.[8][9][10]

PiS przeciwny relokacji uchodźców

Zdaniem Jarosława Kaczyńskiego decyzje rządu Ewy Kopacz były bezprawne - 16 września, jeszcze za czasów rządu Ewy Kopacz, mówił w Sejmie:

Tak naprawdę, Wysoka Izbo, ważne jest następujące pytanie, mianowicie czy rząd ma prawo pod obcym naciskiem, zewnętrznym naciskiem, i bez wyraźnie wyrażonej zgody narodu podejmować decyzje, które z wysokim stopniem prawdopodobieństwa mogą mieć negatywny wpływ na nasze życie, na naszą codzienność, na nasze życie publiczne, na naszą przestrzeń publiczną, na naszą realną sferę wolności, wreszcie, co tutaj przecież też podnoszono, na nasze bezpieczeństwo. Chcę powiedzieć jasno, że Prawo i Sprawiedliwość uważa, że rząd nie ma prawa do podejmowania takich decyzji. (Oklaski) Co więcej, uważa, że podejmowanie tego rodzaju decyzji bez wyraźnej zgody społeczeństwa...

   (Poseł Rafał Grupiński: To zróbcie referendum.)

   ...a takiej zgody nie ma, jest łamaniem konstytucji.

   (Poseł Jan Vincent-Rostowski: A kto łamie konstytucję? Kto ją łamie?)

   Tak, panie pośle, łamaniem konstytucji, łamaniem zasady suwerenności narodu, a także praw obywatelskich. Dlatego nie ma tutaj naszej zgody. (Oklaski)

   Chcę też powiedzieć, że nie chodzi tutaj o przyjęcie tej czy innej liczby cudzoziemców, niezależnie od tego, jacy to są cudzoziemcy. Chodzi o to, że istnieje poważne niebezpieczeństwo, że zostanie uruchomiony proces, który w wielkim skrócie będzie wyglądał mniej więcej tak, że najpierw liczba cudzoziemców gwałtownie się zwiększa, później nie przestrzegają oni, nie chcą przestrzegać, deklarują, że nie będą przestrzegać naszego prawa, naszych obyczajów...[11]

Po przejęciu władzy przez PiS rząd Beaty Szydło nie zgodził się na wprowadzenie w życie decyzji, pod którą podpisała się premier Ewa Kopacz i relokację uchodźców. Czynnikiem który utwierdził rząd oraz społeczeństwo polskie o słuszności takiej decyzji były ataki terrorystyczne w Brukseli w 2016 r.[12]

Umowa Unii Europejskiej z Turcją

W marcu 2016 roku doszło do porozumienia Unii Europejskiej z Turcją w wyniku którego Turcja otrzymała w dwóch transzach 6 miliardów euro za powstrzymanie na swoich granicach syryjskich migrantów.[13][14]

Traktat z Lizbony a polityka migracyjna Unii Europejskiej

Budowa efektywnej polityki migracyjnej jest jednym z największych wyzwań Unii Europejskiej. Jej celem jest skuteczne zarządzanie ruchami migracyjnymi przy jednoczesnym niwelowaniu nielegalnej migracji i poszanowaniu praw człowieka. Pierwsze próby prawnego uregulowania tej kwestii na szczeblu wspólnotowym podjęto już w 1985 r. O ile Traktat amsterdamski z 1997 r. dokonał uwspólnotowienia polityki azylowej, wizowej i migracyjnej, o tyle dopiero Traktat z Lizbony nadał im dzisiejszą formę i rozszerzył kompetencje Unii Europejskiej w tym zakresie. Dodatkowo poprawił on koordynację podejmowanych zadań i wzmocnił ochronę obywateli państw trzecich. Prawdziwym sprawdzianem dla unijnej polityki migracyjnej był kryzys migracyjny na naszym kontynencie, będący efektem Arabskiej Wiosny w 2011 r.. Jak pokazały ostatnie lata, wypracowane mechanizmy nie zdały egzaminu, a zasady solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności między państwami członkowskimi w dużym stopniu pozostały martwymi przepisami traktatowymi.[15]

Art. 79. Wspólna polityka imigracyjna

5. Niniejszy artykuł nie narusza prawa Państw Członkowskich do ustalania wielkości napływu obywateli państw trzecich przybywających z państw trzecich na ich terytorium w poszukiwaniu pracy najemnej lub na własny rachunek.[16]

Unijna polityka migracyjna i azylowa – kalendarium

Kalendarium ilustruje najważniejsze etapy prac Rady Europejskiej i Rady UE nad unijną reakcją na presję migracyjną. Gdy w kwietniu 2015 r. znów doszło do tragedii na Morzu Śródziemnym, przywódcy UE postanowili zmobilizować wszelkie siły, by zapobiec dalszym śmiertelnym wypadkom na morzu i przeciwdziałać pierwotnym czynnikom migracji.13 maja 2015 r. Komisja Europejska przyjęła Europejski program w zakresie migracji. Podkreśliła w nim, że należy lepiej zarządzać migracją, i zwróciła uwagę na wspólną odpowiedzialność w tym zakresie.[17]

Polska i Węgry głosowały przeciwko poparciu tzw. paktu migracyjnego.

11.06.2023 r. Polska będzie blokowała rozwiązania dot. relokacji migrantów, bo to bardzo krótkoterminowe myślenie, które de facto spowoduje, że fale migracyjne będą jeszcze dalej idące - powiedział rzecznik rządu ZP Piotr Müller. Jego zdaniem, efektem relokacji jest zachęta dla przemytników zarabiających na przemycie osób, aby jeszcze więcej tych osób do Europy skierować. "- Tego typu mechanizmy, o których dzisiaj mówi Unia Europejska, de facto zachęcają wszystkich przestępców do tego, aby jeszcze więcej osób kierować do UE - ocenił.- To bardzo krótkoterminowe myślenie, to co dzisiaj jest proponowane w UE, de facto tego typu mechanizmy powodują, że fale migracyjne będą jeszcze dalej idące - dodał.Ministrowie spraw wewnętrznych, obradujący w czwartek w Luksemburgu, po kilkunastu godzinach negocjacji, przyjęli stanowisko negocjacyjne w sprawie reformy regulacji migracyjnych w Unii. Polska i Węgry głosowały przeciwko poparciu tzw. paktu migracyjnego. Stanowisko to będzie podstawą negocjacji prezydencji Rady z Parlamentem Europejskim.[18]

Komisja Europejska przedstawiła nowy pakt o migracji i azylu we wrześniu 2020 r. w celu znalezienia długoterminowych i zrównoważonych rozwiązań w obszarze zarządzania nielegalną migracją. Pakt zapewni ramy prawne, które równoważą odpowiedzialność państw członkowskich i solidarność między nimi w ramach kompleksowego podejścia do skutecznego i sprawiedliwego zarządzania migracją. Pakt zakłada, że solidarność będzie obowiązkowa, ale relokacja dobrowolna. Kraje członkowskie, będą mogły odmówić przyjęcia migrantów, wykazując, że same obecnie zmagają się z presją migracyjną lub w niedalekiej przeszłości przyjęły wielu imigrantów. W takiej sytuacji mogą zdecydować, że wolą zapłacić do budżetu UE, aby pomóc innym państwom, które przyjęły migrantów - po 20 tys. euro za każdą osobę.

W ramach solidarności państwa mogą też pomoc państwu granicznemu, np. poprzez wysłanie sprzętu, specjalistów itp., jeśli to państwo wyraziłoby na to zgodę. Kraje pierwszego kontaktu otrzymają znacznie większe uprawnienia do odsyłania migrantów do krajów pochodzenia. W tym celu KE zintensyfikowała współpracę z państwami trzecimi, podpisując kolejne porozumienia opierające się głównie na tej zasadzie, że Bruksela przekazuje pieniądze w zamian za utrzymanie migrantów w granicach danego państwa. Umowy w tym zakresie zostały podpisane już z Tunezją, negocjowane są z Egiptem i innymi krajami Afryki.

Osiągnięte przez Parlament Europejski i Radę porozumienie polityczne w grudniu 2023 r. w sprawie paktu o migracji i azylu stanowi istotny przełom na drodze do opracowania wspólnego systemu zarządzania migracją w UE.

Porozumienie dotyczy pięciu kluczowych wniosków ustawodawczych objętych paktem. Są nimi:

  • rozporządzenie w sprawie kontroli przesiewowej: ustanawiające jednolite przepisy dotyczące identyfikacji obywateli państw trzecich po ich przybyciu, a tym samym zwiększające bezpieczeństwo w strefie Schengen.
  • rozporządzenie Eurodac: dotyczące utworzenia wspólnej bazy danych obejmującej dokładniejsze i kompletniejsze dane, aby wykrywać przypadki niedozwolonego przemieszczania się.
  • rozporządzenie w sprawie procedur azylowych: zwiększające szybkość i skuteczność procedur azylowych, procedur powrotu i procedur granicznych.
  • rozporządzenie w sprawie zarządzania azylem i migracją: ustanawiające nowy mechanizm solidarności między państwami członkowskimi w celu zrównoważenia obecnego systemu, w ramach którego kilka państw odpowiada za zdecydowaną większość wniosków o udzielenie azylu. Rozporządzenie to obejmuje również jasne przepisy dotyczące odpowiedzialności za wnioski o udzielenie azylu.
  • rozporządzenie w sprawie reagowania na sytuacje kryzysowe i spowodowane działaniem siły wyższej: gwarantujące gotowości UE do radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi w przyszłości, w tym z instrumentalizacją migrantów.[19]

Pakt migracyjny przyjęty przez kolejny organ Unii.

08-02-2024 Pakt migracyjny został zatwierdzony przez ambasadorów unijnych krajów .Teraz pakt zostanie przesłany Parlamentowi Europejskiemu do zatwierdzenia.[20]

Komisja w PE przyjęła Pakt Migracyjny

14.02.2024 r. Komisja w PE właśnie przyjęła pakt migracyjny. Dokładnie za dwa lata miliony migarntów będą rozdzielane do rożnych państw, w tym do Polski. Według Paktu będzie można się wykupić, czyli 20 tys. euro za każdego migranta, ale jeżeli KE stwierdzi, że jest sytuacja kryzysowa to wtedy nie będzie można się wykupić. Ylva Johansson, komisarz europejska mówi, że chciałaby ok. 4,5 mln migrantów rocznie przyjmować i rozdzielać do rożnych państw. Za tym wszystkim głosowały partie w których jest Platforma Obywatelska, PSL , Hołownia i Lewica. Więc refugees welcome do Polski (uchodźcy mile widziani – red.). Nie zdajecie sobie sprawy z tego co to będzie oznaczało dla naszego kraju. To jest wstyd jak ta cała ekipa Tuska i koalicja 13 grudnia postępuje. Jestem przekonana, że Polska będzie w pełni współpracowała w polityce migracyjnej. To jest historyczny moment. Przygotowywaliśmy to od czterech lat, odbudowywaliśmy zaufanie między państwami i przekonaliśmy, że gotowi jesteśmy pomóc, gdy kraj znajdzie się pod presją — powiedziała po głosowaniu w rozmowie z „Rzeczpospolitą” unijna komisarz spraw wewnętrznych Ylva Johansson. Jak podkreśliła rząd Mateusza Morawieckiego nie uczestniczył w negocjacjach paktu, a nowy przyszedł w momencie, gdy pakt był już uzgodniony. Porozumienie w. paktu migracyjnego zostało zawarte pod koniec grudnia ubiegłego roku.[21]

15.02.2024 r. Wczoraj Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych PE, przyjęła wynegocjowany w grudniu poprzedniego roku przez Radę i Parlament ostateczny kształt 5 rozporządzeń składających się na tzw. Pakt Migracyjny. W kwietniu przyjmie go w tym kształcie cały Parlament, później Rada Unii Europejskiej (najprawdopodobniej ministrowie spraw wewnętrznych) i wejdzie on w życie od 1 stycznia 2026 roku. Za tym kształtem Paktu w komisji PE głosowali przedstawiciele wszystkich tych frakcji w PE w których członkami są europosłowie Platformy, PSL-u, Ruchu Hołowni i Lewicy, a więc ugrupowań które w Polsce tworzą rząd Donalda Tuska, przeciw były frakcje ECR, do której należy Prawo i Sprawiedliwość i ID. Przypomnijmy, że na pytanie dotyczące przyjmowania nielegalnych imigrantów, aż 96,8 proc. biorących w nich udział, czyli wręcz miażdżąca większość, odpowiedziała, że jest temu przeciwna, ale niestety okazało się, że rząd Tuska ten wynik zbagatelizował. Mimo tego, że ponad 12 mln wyborców biorących udział w referendum, to o ponad 1 mln więcej, niż tych głosujących łącznie na Platformę, Ruch Hołowni, PSL i Lewicę, politycy tych partii publicznie zlekceważyli to głosowanie i stwierdzili, że ich on nie zobowiązują do sprzeciwu wobec paktu migracyjnego. W konsekwencji już w następnym roku Komisja Europejska przystąpi do rozdziału corocznie określonej przez siebie liczby nielegalnych imigrantów pośród wszystkich państw członkowskich, a Polska będzie musiała zdecydować, czy ich przyjmuje, czy też płaci wspomniane 20 tys euro za każdego nieprzyjętego imigranta.[22]

Kłamstwa koalicji 13 grudnia

Minister spraw wewnętrznych i administracji Marcin Kierwiński oświadczył w poniedziałek w Brukseli, że Polska chce być zwolniona z unijnego mechanizmu solidarności dotyczącego migrantów, ponieważ jest krajem najbardziej pomagającym Ukrainie. Zastrzegł jednocześnie, że jeżeli tzw. pakt migracyjny zostanie wdrożony, to nasz kraj będzie go realizować. Dopytywany o tzw. mechanizm solidarności, który od 2026 roku nakładałby na kraje członkowskie obowiązek przyjmowania migrantów w ramach relokacji lub wniesienia opłaty 20 tys. euro za "relokację", szef MSWiA odparł: "Polska będzie walczyć, aby być z tego mechanizmu zwolnioną. Polska przyjęła uchodźców wojennych. Jesteśmy krajem, który najbardziej pomaga Ukrainie". Minister zadeklarował też, że polski rząd będzie przekonywał władze RFN do zniesienia kontroli na granicy polsko-niemieckiej, które zostały wprowadzone do 15 czerwca.[23]

10 kwietnia 2024 r. Parlament Europejski zatwierdził pakt migracyjny.

Parlament Europejski zatwierdził w głosowaniu pakt migracyjny. Rozporządzenie wprowadzające mechanizm zaakceptowano głosami 301 deputowanych, 272 było przeciw, 46 wstrzymało się od głosu. Pakt migracyjny będzie jeszcze musiała zaakceptować Rada Unii, w której reprezentowane są kraje członkowskie.Łącznie w izba głosowała nad dziesięcioma tekstami legislacyjnymi wchodzącymi w skład paktu. Wszystkie zostały przyjęte.Zakłada on dwa mechanizmy wspierania krajów będących pod presją migracyjną. Uruchomienie mechanizmu tzw. dobrowolnej solidarności - zapisane w rozporządzeniu ws. zarządzania migracją i azylem - będzie oznaczać rozlokowanie co roku co najmniej 30 tys. osób. Kraje członkowskie będą mogły alternatywnie zapłacić 20 tys. euro za każdą nieprzyjętą osobę lub wziąć udział w operacjach na granicach zewnętrznych Unii.7 europosłów z koalicji Tuska, Lewicy i Polski2050 poparło pakt migracyjny, czyli przymusową relokację nielegalnych migrantów pod groźbą 20 tys. euro kar za każdego nieprzyjętego. Byli to: Marek Balt; Marek Belka; Robert Biedroń; Włodzimierz Cimoszewicz; Łukasz Kohut; Leszek Miller; Róża Thun und Hohenstein[24]

Przypisy

  1. https://home-affairs.ec.europa.eu/policies/migration-and-asylum/pact-migration-and-asylum_en
  2. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L_202401348
  3. https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/969041,merkel-polityka-migracyjna-uchodzcy.html
  4. https://l24.lt/pl/opinie-i-komentarze/item/400374-teksas-jak-lampedusa
  5. https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2015-12-02/kontyngenty-nowe-haslo-merkel-w-kryzysie-migracyjnym
  6. https://www.youtube.com/watch?v=VErPBwVW5k4
  7. https://www.radiomaryja.pl/informacje/pis-prezentuje-spot-wyborczy-dot-uchodzcow/
  8. https://www.rmf24.pl/tylko-w-rmf24/wywiady/kontrwywiad/news-tomczyk-12-tys-uchodzcow-w-polsce-to-sprawiedliwe-ale-jestes,nId,1887964#crp_state=1
  9. https://www.youtube.com/watch?v=DrOkm2141mU
  10. https://tvn24.pl/polska/kopacz-przyjecie-uchodzcow-jest-naszym-obowiazkiem-ra576031-ls3311660
  11. https://web.archive.org/web/20220705114858/https://sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/wypowiedz.xsp?posiedzenie=100&dzien=1&wyp=7&view=1
  12. https://repozytorium.ka.edu.pl/items/921b6c0e-6f99-47e8-9dcc-7db2a8bbc7b0
  13. https://demagog.org.pl/wypowiedzi/czy-turcja-dostala-od-ue-pieniadze-za-przyjmowanie-migrantow/
  14. http://biuletynmigracyjny.uw.edu.pl/54-czerwiec-2016/unia-i-turcja-porozumialy-sie-w-sprawie-kryzysu
  15. https://czasopisma.kul.pl/index.php/sp/article/view/11049
  16. https://arslege.pl/wspolna-polityka-imigracyjna/k40/a10721/
  17. https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/eu-migration-policy/migration-timeline/
  18. https://www.money.pl/gospodarka/polska-znow-na-wojnie-z-ue-rzad-zapowiada-blokowanie-rozwiazania-ws-relokacji-migrantow-6907818079742528a.html
  19. https://poland.representation.ec.europa.eu/news/pakt-o-migracji-i-azylu-jest-porozumienie-2023-12-21_pl
  20. https://forsal.pl/swiat/unia-europejska/artykuly/9386224,pakt-migracyjny-negocjatorzy-pe-ke-i-rady-ue-osiagneli-porozumienie.html
  21. https://wpolityce.pl/swiat/681760-pakt-migracyjny-przyjety-w-pe-jaki-polske-czeka-katastrofa
  22. https://wpolityce.pl/polityka/681883-droga-do-przyjmowania-nielegalnych-imigrantow-jest-otwarta
  23. https://www.wnp.pl/parlamentarny/wydarzenia/szef-msz-o-migrantach-bedziemy-walczyc-o-zwolnienienie-z-mechanizmu-solidarnosci,810789.html
  24. https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/parlament-europejski-przyjal-pakt-migracyjny,823653.html