Parlamentarny Zespół ds. Oszacowania Wysokości Odszkodowań Należnych Polsce od Niemiec za Szkody Wyrządzone w trakcie II Wojny Światowej

Z RPedia

Parlamentarny Zespół ds. Oszacowania Wysokości Odszkodowań Należnych Polsce od Niemiec za Szkody Wyrządzone w trakcie II Wojny Światowej - zespół powołany we wrześniu[1] 2017 r. z inicjatywy Prawa i Sprawiedliwości w celu wyliczenia odszkodowania należnego Polsce ze strony Niemiec z tytułu szkód wyrządzonych w trakcie II Wojny Światowej. Przewodniczącym zespołu był Arkadiusz Mularczyk.

Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945[edytuj | edytuj kod]

W wyniku prac zespołu powstał Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945, zaprezentowany[2] opinii publicznej w symbolicznej dacie - 1 września 2022 r. - zgodnie z tym raportem straty wynoszą 6 bilionów 220 miliardów 609 milionów złotych. Raport dzieli się na trzy tomy.

W wersji pełnej został wydany w języku polskim oraz angielskim:

  1. Tom I
    • wersja polska[3] - 266 stron
    • wersja angielska[4] - 270 stron
  2. Tom II
    • wersja polska[5] - 224 strony
    • wersja angielska[6] - 224 strony
  3. Tom III
    • wersja polska[7] - 169 stron
    • wersja angielska[8] - 169 stron

Została opracowana także wersja skrócona raportu:

  1. Wersja polska[9] - 60 stron
  2. Wersja angielska[10] - 60 stron
  3. Wersja niemiecka[11] - 60 stron
  4. Wersja włoska[12] - 56 stron
  5. Wersja francuska[13] - 56 stron
  6. Wersja hiszpańska[14] - 56 stron

Po publikacji raportu był on szeroko rozpowszechniany przez Parlamentarny Zespół. Na dzień 1 stycznia 2023 r. zostało wysłanych ponad 50 not do różnych krajów i instytucji[15].

Potwierdzenie zrzeczenia się reparacji przez Donalda Tuska[edytuj | edytuj kod]

Wielka praca wykonana przez Zespół oraz instytucje została zniweczona przez Donalda Tuska w Berlinie, 13 lutego 2024 r. Premier Tusk podczas wspólnej konferencji z kanclerzem Niemiec, Olafem Sscholzem stwierdził, że w sensie formalnym, prawnym, międzynarodowym, kwestia reparacji została zamknięta wiele lat temu. Powiedział wprawdzie także, że kwestia moralnego, finansowego, materialnego zadośćuczynienia nigdy nie została zrealizowana - nie z winy kanclerza Scholza i nie z mojej winy. To jest zawsze dobry temat do dobrej rozmowy, ale inaczej niż moi poprzednicy, będę szukał wspólnie z kanclerzem Scholzem takich form współpracy, które z przeszłości nie uczynią jakiegoś fatum, które by ciążyło nad naszymi relacjami[16], niemniej stwierdzenie, że prawne i formalne ścieżki dochodzenia reparacji są dla Polski zamknięte jest niezrozumiałym, wielkim błędem negocjacyjnym, przynoszącym korzyści wyłącznie stronie niemieckiej. Donald Tusk prawdopodobnie miał na myśli oświadczenie rządu Bolesława Bieruta z 1953 roku, w którym rząd PRL ogłaszał, że Polska zrzeka się roszczeń dotyczących spłaty przez Niemcy odszkodowań za wyrządzone Polsce zbrodnie podczas II wojny światowej[17]. Dokument budzi duże kontrowersje, a jego ważność podważają badacze - głównie z tego względu, że w ówczesnych czasach Polska była de facto krajem zależnym od ZSRR i oświadczenie Bieruta było wyłącznie wykonaniem polityki ZSRR w stosunku do Niemiec.

Profesor nauk prawnych Jan Sandorski - znawca prawa międzynarodowego, wykazał, że nie ma żadnych źródeł, które potwierdziłyby fakt prowadzenia jakichkolwiek rozmów między Warszawą a Moskwą w sprawie rezygnacji z reparacji. W artykule "Nieważność zrzeczenia się przez Polskę reparacji wojennych a niemieckie roszczenia odszkodowawcze" stwierdził, że oświadczenie "było skutkiem dyktatu radzieckiego naruszającego suwerenność państwa polskiego i stawiającego rząd PRL w pozycji nierównoprawnego partnera stosunków międzynarodowych". W związku z tym oświadczenie z 23 sierpnia 1953 roku jest nieważne i nie niesie żadnych skutków prawnych.[18]

W tym kontekście jest rzeczą zdumiewającą, że premier niepodległej Polski wypowiada słowa, w których powołuje się na to kontrowersyjne oświadczenie, pozbawiając się w negocjacjach jakichkolwiek argumentów.

Zdumiewająca jest też przemiana Donalda Tuska w zakresie jego stosunku do Niemiec i powinności tego narodu wobec Polski. W 2004 r. Donald Tusk był zdecydowanym orędownikiem stanowczej postawy wobec Niemiec, czego dowodzi jego wypowiedź z Sejmu z 2004 r.[19]

2 lipca 2024 r. w KPRM odbyły się pierwsze od 2018 r. konsultacje międzyrządowe między Polską a Niemcami.[edytuj | edytuj kod]

Podczas wspólnej konferencji szefów rządów dziennikarz zapytał, czy polski premier nie jest rozczarowany, że nie udało się ustalić konkretnej pomocy dla żyjących Polaków poszkodowanych w II wojnie światowej. Premier odpowiedział, że nie jest w żadnym stopniu rozczarowany „propozycją i dobrym gestem ze strony kanclerza Niemiec i niemieckiego rządu, bo nie ma takich gestów, które by usatysfakcjonowały Polaków i takiej sumy pieniędzy, która by zrównoważyła to, co się stało w trakcie II wojny światowej”. Dodał, że w tej kwestii nie ma sporu między nim a kanclerzem Niemiec. W sensie prawnym problem reparacji został opisany w decyzjach i traktatach rządowych, ale można różne konsekwencje i wnioski wyciągać z tego, co tak naprawdę to oznacza. Dla mnie jest ważne, że dzisiaj usłyszałem słowa i deklaracje, które potwierdzają powszechne przekonanie w Polsce, że wymuszone historią zrzeczenie się reparacji nie zmienia faktu, ile tragicznych strat w ludziach, majątku, terytoriach Polska poniosła wskutek napaści Niemiec— powiedział Tusk.[20]

Arkadiusz Mularczyk ocenił, że premier Tusk nawet gdyby chciał, to nie jest władny, by w imieniu Polski zrezygnować z odszkodowań czy reparacji za straty poniesione w II wojnie światowej z powodu niemieckiego ataku i okupacji.Mamy raport o stratach wojennych, który określa straty na 6 bln 220 mld zł. Po drugie wystosowaliśmy notę dyplomatyczną do rządu Niemiec, gdzie dokładnie opisaliśmy roszczenia, jakich się domagamy. Ponadto są uchwały Sejmu i Rady Ministrów jednoznacznie podkreślająca, że Polska nigdy się nie zrzekła reparacji wojennych, a sprawa nie jest zamknięta, ponieważ nie ma żadnej umowy bilateralnej polsko-niemieckiej— dodał. Dzisiejszą konferencję postrzegam wyłącznie jako pewien etap dochodzenia przez Polskę reparacji wojennych. Mimo tego, że Tusk powie dziś wszystko, czego chcą Niemcy, w mojej ocenie nie ma mocy, by jednoosobowo ten temat zamknąć na pokolenia. Jestem absolutnie przekonany, że po zmianie władzy i odsunięciu tego nieszczęsnego rządu do historii, przyjdzie nowy etap dochodzenia tych roszczeń na arenie międzynarodowej i w relacjach z Niemcami— ocenił Mularczyk.[21]

Prezes Jarosław Kaczyński: Niemcy wobec Polaków prezentują skrajnie rasistowską postawę odnośnie reparacji.[edytuj | edytuj kod]

13 lutego 2024 r. podczas konferencji prasowej odnosząc się do słów Tuska, że "w sensie formalnym, prawnym, międzynarodowym, kwestia reparacji została zamknięta wiele lat temu" powiedział, że to wypowiedź, która "godzi w elementarne interesy Polski". Jak podkreślił, chodzi zarówno o same odszkodowania jak i "nasz status i to nie tylko status polityczny, ale można powiedzieć kulturowy". Prezes PiS zauważył, że jeszcze do niedawna Niemcy płaciły Francji reparacje za szkody z I wojny światowej, "płacili Izraelowi" i podejmują rozmowy o płatności niektórym krajom afrykańskim, swoim byłym koloniom. Dodał, że wobec Polaków Niemcy prezentują postawę "której nie można określić inaczej, niż po prostu rasistowską i to skrajnie rasistowską". "Niemcy niestety w relacji z Polakami się nie zmieniły, a Donald Tusk się w to wpisuje. To skrajnie szkodliwe, haniebne i jednocześnie to jest jeszcze do tego także przestępstwo z punktu widzenia polskiego kodeksu karnego" - powiedział Kaczyński. Powołał się przy tym na art. 127 KK dodając, że chodzi o "zmienianie przemocą ustroju państwa".[22]

Prezydent RP: Wykonaliście Państwo wielkie dzieło oszacowania strat wojennych[edytuj | edytuj kod]

Zrealizowaliście Państwo pracę wielką. Dzieło, które wspólnie Państwo przygotowaliście – śmiało można powiedzieć – jest monumentalne, jeżeli weźmie się pod uwagę jego rozmiary. Nie da się przecenić jego wartości historycznej, nie da się przecenić także jego wartości politycznej – również i na przyszłość. Jestem Państwu za to ogromnie wdzięczny. Przede wszystkim nie tylko dlatego, że trzeba było po prostu wykonać niezwykle żmudną pracę naukową, obliczeniową, szacunkową. Bardzo często na podstawie dzisiaj już – niestety – szczątkowych danych. Ale dziękuję także i za – co tu wiele mówić – odwagę.Wiemy znakomicie, że do tej pory w Polsce powstał tylko jeden – i to częściowy – raport. Nie można o nim nie wspomnieć. Zwłaszcza że jego inspiratorem, jego patronem był Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – wtedy Prezydent Warszawy – Lech Kaczyński. Pan Profesor dla Warszawy zmasakrowanej przez Niemców w czasie II wojny światowej taki raport postanowił sporządzić po to, by uzmysłowić Niemcom, ale również i całemu światu, jaki był ogrom strat naszej stolicy w wyniku brutalnej niemieckiej agresji i niemieckiego bestialstwa, do jakiego dopuścili się w czasie II wojny światowej, w szczególności po Powstaniu Warszawskim i w jego trakcie. 54 mld dolarów – tak zostały wtedy wycenione straty stolicy.[23][24]

Pliki[edytuj | edytuj kod]

Plik:Raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945.zip

Dla redaktorów RPedii - hasła wraz z linkami do uporządkowania w treści artykułu[edytuj | edytuj kod]

  1. Strona sejmowa zespołu, Sejm VIII kadencji: https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=ZESPOL&Zesp=513
  2. Strona sejmowa zespołu, Sejm X kadencji: https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/agent.xsp?symbol=ZESPOL&Zesp=918
  3. Ponowne powołanie zespołu w Sejmie XI kadencji: https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9352178,mularczyk-powolalismy-zespol-ds-reparacji-naleznych-polsce-od-niemie.html
  4. Raport o stratach Warszawy: https://orka.sejm.gov.pl/opinie8.nsf/nazwa/513_straty_Warszawy/$file/513_straty_Warszawy.pdf

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. https://dzieje.pl/aktualnosci/powolano-parlamentarny-zespol-ds-odszkodowan-wojennych-od-niemiec
  2. https://www.gov.pl/web/re/raport
  3. https://instytutstratwojennych.pl/strona/117-tom-i
  4. https://instytutstratwojennych.pl/strona/245-volume-1
  5. https://instytutstratwojennych.pl/strona/118-tom-ii
  6. https://instytutstratwojennych.pl/strona/246-volume-2
  7. https://instytutstratwojennych.pl/strona/119-tom-iii
  8. https://instytutstratwojennych.pl/strona/247-volume-3
  9. https://instytutstratwojennych.pl/strona/186-raport-pl-broszura-skrocony
  10. https://instytutstratwojennych.pl/abridged-war-report
  11. https://instytutstratwojennych.pl/strona/187-raport-de-broszura-skrocony
  12. https://instytutstratwojennych.pl/strona/244-raport-it-broszura-skrocony
  13. https://instytutstratwojennych.pl/strona/243-raport-fr-broszura-skrocony
  14. https://instytutstratwojennych.pl/strona/242-raport-es-broszura-skrocony
  15. https://businessinsider.com.pl/finanse/polska-wysyla-dziesiatki-not-w-sprawie-reparacji-wysle-i-do-onz/bpz5mz1
  16. https://wpolityce.pl/polityka/681604-tusk-kluczy-ws-reparacji-chcialbym-patrzec-w-przyszlosc
  17. https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/3229207,70-rocznica-wydania-przez-rzad-prl-oswiadczenia-w-sprawie-rezygnacji-z-reparacji-wojennych
  18. https://repozytorium.amu.edu.pl/server/api/core/bitstreams/3761e04b-e085-425c-a99f-c6504f968ccd/content
  19. https://www.youtube.com/watch?v=rY1LxcpdwsE
  20. https://wpolityce.pl/polityka/697513-rezygnacja-z-reparacji-tusk-nie-jestem-rozczarowany
  21. https://wpolityce.pl/polityka/697557-mularczyk-zamkniecie-reparacji-paciorkami-przynosi-skutki
  22. https://forsal.pl/gospodarka/polityka/artykuly/9431118,niemcy-skrajnie-rasistowscy-wobec-polakow-premier-tusk-takze-jarosla.html
  23. https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wypowiedzi-prezydenta-rp/wystapienia/prezydent-rp-wykonaliscie-panstwo-wielkie-dzielo-oszacowania-strat-wojnennych,81912
  24. https://www.prezydent.pl/aktualnosci/ordery-i-odznaczenia/odznaczenia-panstwowe-dla-autorow-i-tworcow-raportu-o-stratach-wojennych,81902