Liga Polskich Rodzin

Liga Polskich Rodzin to partia wywodząca się z ugrupowań o orientacji narodowo-katolickiej. Liga Polskich Rodzin powstała 5 maja 2001 roku. W swoim programie nawiązywała do myśli Romana Dmowskiego. W 2006 lider LPR – Roman Giertych – zdystansował się jednak od jego dziedzictwa.

Geneza powstania

Zalążkiem tej partii było porozumienie Liga Rodzin zawarte między członkami około 20 organizacji związanych ze środowiskiem Stronnictwa Narodowego i Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego. Pierwszym prezesem LPR został Witold Hatka. Obecnie funkcję tę pełni Witold Bałażak. Decyzję o powołaniu partii podjęto na posiedzeniu Zarządu Głównego Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego w dniu 21 kwietnia 2001. LPR powstała 5 maja tego samego roku, kiedy na nadzwyczajnym kongresie SND formalnie zmieniono nazwę na „Liga Polskich Rodzin”. 19 maja 2001 na posiedzeniu Rady Naczelnej Stronnictwa Narodowego poparto utworzenie LPR. Jednak część działaczy ruchu narodowego niezadowolona z funkcjonowania wspólnego ugrupowania podjęła ponownie działalność pod szyldem SN, organizując 15 września 2001 Kongres Nadzwyczajny. Stronnictwo Narodowe kontynuowało odrębną działalność do 31 stycznia 2004, kiedy to przekształcono partię SN w Stowarzyszenie „Stronnictwo Narodowe”.Głównymi partiami, które zawarły sojusz wyborczy z LPR, były: Porozumienie Polskie (Jana Łopuszańskiego), Ruch Katolicko-Narodowy (Antoniego Macierewicza) – obie 22 czerwca, Przymierze dla Polski (Gabriela Janowskiego) – 23 lipca oraz Ruch Odbudowy Polski (Jana Olszewskiego) – 28 lipca.

Niedługo po wyborach poszczególni posłowie LPR zaczęli opuszczać klub parlamentarny, w większości tworząc własne koła poselskie. Kolejno powstawały nowe koła:

(data powstania, nazwa koła poselskiego, lider ugrupowania)

• 27 sierpnia 2002 – Ruch Odbudowy Polski (Jan Olszewski),
• 5 listopada 2002 – Ruch Katolicko-Narodowy (Antoni Macierewicz),
• 15 stycznia 2003 – Porozumienie Polskie (Jan Łopuszański),
• 20 kwietnia 2004 – Dom Ojczysty (Halina Szustak),
• 13 września 2005 – Ruch Patriotyczny (Gabriel Janowski).

Klub LPR opuściły zatem partie, które wprowadziły do Sejmu posłów z jej list, a ponadto powstała nowa partia Dom Ojczysty (istniejąca do 2006; nową formacją był też Ruch Patriotyczny, który jednak był federacją partii już istniejących – ROP, RKN i PdP). Obok odpływu znacznej ilości posłów z klubu LPR dołączyło jednak do niego kilku posłów z innych klubów parlamentarnych. Na koniec kadencji liczył on 19 posłów i 4 senatorów.

26 stycznia 2002 zwołany został kongres ugrupowania. Kongres wzmocnił rolę przewodniczącego i umożliwił wejście do zarządu głównego partii Zygmunta Wrzodaka i Romana Giertycha. W lutym Rada Polityczna partii postanowiła o samodzielnym starcie w wyborach samorządowych. Przed październikowymi wyborami samorządowymi, większość partii wraz ze środowiskiem Kazimierza Kapery (który założył potem partię Rodzina-Ojczyzna) utworzyła komitet LPR; natomiast RKN, ROP i ZChN wystartowały w ramach konkurencyjnego komitetu Razem Polsce.

W wyborach posłów do Parlamentu Europejskiego w 2004 Liga Polskich Rodzin uzyskała 969 689 głosów, tj. 15,92% poparcia (drugi wynik w kraju) i 10 mandatów eurodeputowanych. Spośród 10 deputowanych, którzy weszli do Parlamentu Europejskiego z list LPR, jedynie 1 pozostał w partii do końca kadencji, 3 pozostało we frakcji eurosceptyków Niepodległość i Demokracja (w której znajdowali się początkowo wszyscy posłowie Ligi Polskich Rodzin), natomiast 6 przeszło do frakcji Unia na rzecz Europy Narodów.

W wyborach parlamentarnych w 2005 LPR uzyskała 7,97% poparcia

W styczniu 2006 partia została jednym z sygnatariuszy paktu stabilizacyjnego, a po jego zerwaniu, od 5 maja 2006, koalicji rządowej PiS-Samoobrona-LPR-NKP. W ramach koalicji Liga Polskich Rodzin otrzymała Ministerstwo Edukacji Narodowej (szefem resortu w randze wicepremiera został Roman Giertych) i Ministerstwo Gospodarki Morskiej (szefem resortu został Rafał Wiechecki). Te same stanowiska ministerialne politycy LPR piastowali również w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. Członkowie rządu z ramienia LPR zostali zdymisjonowani 13 sierpnia 2007.

Marginalizacja

Partia, która w latach 2005-07 współrządziła z PiS i Samoobroną, od upadku rządu Jarosława Kaczyńskiego i przedterminowych wyborów jest poza Sejmem. Katolicko-narodowe ugrupowanie opuściło wielu działaczy, część tworzy Ruch Narodowy. Ale partia wciąż działa. Jej prezesem jest były poseł Witold Bałażak. W ugrupowania działa też były europoseł Maciej Giertych. Jego syn Roman, który był prezesem partii, dziś działa jako adwokat.LPR zaistniało ostatnio w mediach przed wyborami do Parlamentu Europejskiego. Wtedy to namawiało do poparcia PO i przestrzegało przed głosowaniem na PiS.W uchwale przyjętej przez zarząd partii w związku z ujawnieniem przez "Wprost" nagrań kompromitujących polityków PO, znów wybija się krytyka opozycji. "Z wielkim oburzeniem przyjmujemy zachowanie opozycji parlamentarnej, dla której interesy własnych partii stoją ponad interesem Polski, a szantaż przestępców wydaje się wystarczającym powodem do ataku na rząd Polski" - czytamy w uchwale.

Początek upadku to przegrane wybory w 2007 r. Stan tej agonii trwa do dzisiaj. Podobny los spotkał Samoobronę RP. Obie partie straciły swój elektorat, erozji uległy struktury partyjne w terenie.Po przegranych wyborach nastąpiło gremialne przejście elektoratu LPR do PiS. Pozostała kadłubowa partia polityczna, która funkcjonuje nadal pomimo przeciwności losu, braku funduszy i poparcia społecznego, gwarantującego dostanie się do parlamentu. Zapleczem społecznym LPR byli słuchacze Radia Maryja, z którymi utracono więź. Ugrupowania właściwie już nie ma, a jego słynni członkowie rozproszyli się po innych partiach. LPR jest dziś ugrupowaniem istniejącym właściwie już tylko teoretycznie i nie startuje nawet w wyborach.

Przed wyborami samorządowymi w 2018 LPR nie zgłosiła własnego komitetu. Rada Polityczna partii zaapelowała o głosowanie w wyborach do sejmików na spełniających odpowiednie warunki kandydatów PO na listach Koalicji Obywatelskiej.

W marcu 2019 Rada Polityczna Liga Polskich Rodzin zadeklarowała chęć uczestnictwa partii w Koalicji Europejskiej, powołanej przez PO, PSL, SLD, Nowoczesną i Zielonych na wybory do Parlamentu Europejskiego. Ostatecznie nie znalazła się w jej składzie; 11 maja Zarząd Główny zaapelował o głosowanie na listach KE na kandydatów PO i PSL.

W wyborach prezydenckich w 2020 LPR nie poparła w I turze konkretnego kandydata, utożsamiając się z poglądem Romana Giertycha (nienależącego już do partii od blisko dekady), że należy poprzeć tego spośród trójki Rafał Trzaskowski (PO), Władysław Kosiniak-Kamysz (PSL) i Szymon Hołownia (niezależny), który ma największe szanse wygrać w II turze, jeśli zmierzyłby się w niej z urzędującym prezydentem Andrzejem Dudą (sam Roman Giertych poparł ostatecznie Szymona Hołownię, który zajął 3. miejsce). W II turze Zarząd Główny LPR udzielił poparcia Rafałowi Trzaskowskiemu.

W czerwcu 2022 ZG LPR skrytykował stanowisko przewodniczącego PO Donalda Tuska, który opowiedział się m.in. za legalizacją aborcji do 12. tygodnia ciąży. Zarząd opowiedział się przy tym za powstaniem bloku Koalicji Polskiej skupionej wokół PSL z kierowaną przez Szymona Hołownię Polską 2050. Postulowany blok został powołany w 2023 jako Trzecia Droga. LPR przed wyborami parlamentarnymi w tymże roku nie zajęła jednak oficjalnego stanowiska, promując jedynie w mediach społecznościowych kandydaturę Romana Giertycha, który uzyskał mandat poselski z listy Koalicji Obywatelskiej. Żaden z członków LPR nie kandydował w tych wyborach do parlamentu.

Program

LPR opowiada się m.in. za: ograniczaniem roli państwa w gospodarce (z zachowaniem własności państwowej w najważniejszych sektorach), samowystarczalnością żywnościową kraju, polityką prorodzinną, wspieraniem budownictwa mieszkaniowego; przeciwstawiała się wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej; gł. działacze: R. Giertych, M. Kotlinowski, J. Dobrosz; 2001–07 reprezentowana w sejmie i senacie; 2004–09 w Parlamencie Eur.; V 2006–VIII 2007 współrządząca w koalicji z PiS i Samoobroną; po przedterminowych wyborach X 2007 poza parlamentem (1,3% głosów).

Władze Ligi Polskich Rodzin

Prezesi Zarządu Głównego:

• od 5 maja 2001 do 11 marca 2006 – Marek Kotlinowski
• od 11 marca 2006 do 24 października 2007 – Roman Giertych
• od 24 października 2007 do 10 czerwca 2008 – Sylwester Chruszcz (p.o.)
• od 25 października 2008 do 6 marca 2009 – Mirosław Orzechowski (p.o.)
• od 6 marca 2009 do 20 kwietnia 2009 – Wojciech Wierzejski (p.o.)
• od 20 kwietnia 2009 do 14 lipca 2009 – Arnold Masin (p.o.)
• od 14 lipca 2009 do 10 października 2009 – Mirosław Orzechowski (p.o.)
• od 10 października 2009 – Witold Bałażak