Komisja ds. zbadania wpływów rosyjskich i białoruskich w latach 2004-2024
Koalicja 13-go grudnia po likwidacji Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 – organ państwowy ustanowiony w Polsce na mocy ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. powołała nową komisję w dniu 5 czerwca 2024 r. o nazwie rządowa komisja. 29 listopada 2023 Państwowa komisja opublikowała raport cząstkowy dotyczący działań Służby Kontrwywiadu Wojskowego w latach 2007–2015, w czasach rządów koalicyjnych PO-PSL. W tej publikacji komisja zarekomendowała niepowierzanie (...) zadań, stanowisk i funkcji publicznych związanych z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo państwa następujacym osobom: Jackowi Cichockiemu, Krzysztofowi Duszy, Bogdanowi Klichowi, Januszowi Noskowi, Piotrowi Pytlowi, Bartłomiejowi Sienkiewiczowi, Tomaszowi Siemoniakowi i Donaldowi Tuskowi. Rekomendacje mają charakter wyłącznie informacyjny i prewencyjny i nie niosą dla żadnej z wymienionych osób skutków prawnych. Publikacja raportu miała miejsce w tym samym dniu, w którym Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji zaplanował głosowanie nad uchwałą dotyczącą odwołania wszystkich członków komisji. Tego samego dnia Marszałek Sejmu poinformował o rezygnacji jednego z członków komisji z pełnionej funkcji, a pozostali jej członkowie zostali odwołani przez Sejm[1]
Komisja, która ma badać rosyjskie i białoruskie wpływy w Polsce w latach 2004-2024, została powołana na mocy zarządzenia premiera pod koniec maja tego roku.
Zgodnie z zarządzeniem premiera w skład liczącej 12 osób komisji wchodzą eksperci rekomendowani przez szefa rządu oraz poszczególnych ministrów. Jej pełen skład w środę przedstawił szef komisji gen. Stróżyk.
Członkami komisji są: Irena Lipowicz, Dominika Kasprowicz (delegowane przez premiera), Agnieszka Demczuk, Paweł Ceranka (delegowani przez ministra koordynatora służb specjalnych), Katarzyna Bąkowicz (delegowana przez szefa MF), Bartosz Machalica (delegowany przez szefa MC), Adam Leszczyński (delegowany przez szefa MKiDN), Grzegorz Motyka (delegowany przez szefa MON), Cezary Banasiński (delegowany przez szefa MAP), Tomasz Chłoń (delegowany przez szefa MSZ) oraz Paweł Białek (delegowany przez szefa MSWiA).
Lipowicz to była ambasador w Austrii i była Rzecznik Praw Obywatelskich, a Kasprowicz to prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz dr hab. w Instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej UJ. Demczuk jest prof. UMCS w Lublinie, zajmuje się przeciwdziałaniem dezinformacji, zaś Ceranka to zastępca dyrektora Biura Archiwum i Zarządzania Informacją w Ministerstwie Spraw Zagranicznych.
Bąkowicz jest adiunktem i wykładowczynią Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, gdzie naukowo zajmuje się dezinformacją. Machalica to historyk i politolog, członek Kolegium IPN. Leszczyński to prof. nadzwyczajny SWPS oraz obecny dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej.
Motyka jest dyrektorem Wojskowego Biura Historycznego, Banasiński to prof. UW i były prezes UOKiK, Chłoń jest byłym ambasadorem w Estonii i na Słowacji oraz byłym szefem misji NATO w Moskwie, zaś Białek - pułkownikiem oraz b. zastępcą szefa ABW.
Szef resortu sprawiedliwości podkreślał przy tym, że MS to "dobra przestrzeń do prac komisji", która zapewni jej wsparcie "merytoryczne i organizacyjne". Wyraził również zadowolenie z tego, że w gronie osób, które będą współpracowały z komisją w charakterze ekspertów - choć nie na zasadzie stałej - są prokuratorzy w stanie spoczynku, którzy "specjalizowali się i którzy przez wiele lat zajmowali się intensywnie chociażby ściganiem szpiegów rosyjskich czy białoruskich".
Gen. Stróżyk powiedział, że komisja rusza w środę, a jej następne posiedzenia będą w kolejnych tygodniach, zaś pierwszy raport, zgodnie z rozporządzeniem, komisja jest zobligowana złożyć w ciągu 60 dni od rozpoczęcia działań.[2]