Komisja śledcza ds. wyborów korespondencyjnych

7 grudnia 2024 r. Sejm przyjął uchwałę o powołaniu Komisji Śledczej do spraw wyborów korespondencyjnych w 2020 roku. To jedna z trzech komisji śledczych, których powołania chce obecna większość parlamentarna. W komisji zasiądą czterej posłowie PiS, troje posłów KO i po jednym reprezentancie Lewicy, PSL, Polski 2050 oraz Konfederacji. Z ramienia PiS będą to Waldemar Buda, Przemysław Czarnek, Paweł Jabłoński oraz Mariusz Krystian. Koalicję Obywatelską będą reprezentować Magdalena Filiks, Dariusz Joński oraz Jacek Karnowski. Członkiem komisji z ramienia PSL została Agnieszka Kłopotek. Przedstawicielka Lewicy to Anita Kucharska-Dziedzic. Klub Polski 2050 delegował do komisji Bartosza Romowicza, a Konfederacja Witolda Tumanowicza. W uchwale powołującej komisję do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 r. w formie głosowania korespondencyjnego wskazano m.in. na konieczność zbadania procesów legislacyjnych podjętych przez rządzących w związku z tzw. wyborami kopertowymi, podejmowane i wydawane przez nich decyzje administracyjne, a także ustalenie, czy działania rządzących doprowadziły do "niekorzystnego rozporządzenia środkami publicznymi lub innymi, lub niekorzystnego gospodarowania mieniem Skarbu Państwa lub mieniem innych osób prawnych.

2023-12-22 Sejmowa komisja śledcza badająca tzw. wybory kopertowe z 2020 roku zebrała się na pierwszym posiedzeniu merytorycznym. Były premier Mateusz Morawiecki, były wicepremier Jarosław Gowin, prezes PiS Jarosław Kaczyński - to niektóre z osób, których wezwanie na świadków przegłosowała sejmowa komisja śledcza . Większości nie uzyskał wniosek PiS m.in. o wezwanie marszałek Senatu Małgorzaty Kidawy-Błońskiej. Członkowie KO pracujący w komisji: Dariusz Joński, Jacek Karnowski i Magdalena Filiks zawnioskowali o wezwanie 10 osób. Wszystkie te wnioski uzyskały jednogłośną akceptację komisji. Łącznie przed komisją ma zostać wezwanych 26 osób.

9 stycznia 2024 r. Jarosław Gowina zeznawał przed komisją ds. wyborów kopertowych. Dowiedziałem się o tym z telefonu Adama Bielana, który przedstawił mi to jako swoją propozycję inspirowaną wyborami w Bawarii. To była sama końcówka marca 2020 r. W mojej opinii to on był rzeczywiście pomysłodawcą. Przedstawił tę propozycję także Jarosławowi Kaczyńskiemu. Podszedłem do tego pomysłu od początku sceptycznie — powiedział Gowin.Gowin przytoczył też fragment maila ówczesnego wiceministra aktywów państwowych Artura Sobonia do ówczesnego ministra Michała Dworczyka. — Ten mail pokazuje dokładnie te argumenty, które ja sam wysuwałem w rozmowach na przykład z Jarosławem Kaczyńskim — powiedział.Waldemar Buda powiedział, że ma dowody na to, że Jarosław Gowin rozmawiał z Radosławem Sikorskim za pośrednictwem komunikatorów elektronicznych. Obecny szef MSZ miał wtedy proponować Gowinowi stanowisko premiera.Moja pamięć tutaj zawodzi, choć nie mogę tego wykluczyć — odparł były wicepremier.W trakcie przesłuchania powiedział, że kilkakrotnie spotykał się z Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem, szefem PSL. — Wspólnie próbowaliśmy znaleźć jakieś rozwiązanie — wyjawił.Paweł Jabłoński pytał o spotkanie Gowina z nieznaną osobą, która miała być funkcjonariuszem służby. Gowin przyznał, że nie pamięta dokładnie daty, ale było to prawdopodobnie w pierwszej połowie kwietnia 2020 roku, a do spotkania doszło w wynajmowanym przez niego mieszkaniu.— Ta osoba kontaktowała się ze mną za pomocą SMS. Pisała, że ma ważne informacje ws. wyborów — mówił. Dodał, że nie ma tej rozmowy, ponieważ zepsuł mu się telefon komórkowy.— Próbuje pan przekonać nas, że umówił się pan z nieznajomą osobą, nie zapewniając sobie ochrony. Nie chciał pan tej ochrony. Mam pytanie: czy pan często spotyka się z nieznajomymi osoby, które potencjalnie mogą pana szantażować? — spytał z kolei Przemysław Czarnek..

19 stycznia 2024 r. Zeznania składa były poseł Michał Wypij oraz były wiceminister aktywów państwowych Artur Soboń. Przed komisją śledczą ds. wyborów kopertowych stanął Artur Soboń, były wiceminister aktywów państwowych. Soboń w ramach swobodnej wypowiedzi zaczął wymieniać zakres swoich obowiązków w ministerstwie. To nie spodobało się przewodniczącemu komisji Dariuszowi Jońskiemu (KO). Artur Soboń podczas przesłuchania nie udzielił wielu odpowiedzi — Wszystko, co miałem do powiedzenia, zawarłem w swobodnej części swojej wypowiedzi — mówił były wiceminister rządu PiS.Nie uczestniczyłem w formalnych obowiązkach związanych z przygotowaniem do wyborów korespondencyjnych. Nie brałem udziału w przygotowaniu aktów prawnych, umów, decyzji administracyjnych, wzorów dokumentów czy decyzji o wyborze ofert przez Pocztę Polską. Nie mam tu też żadnej wiedzy.Polityk oznajmił, że w żadnym momencie wykonywania swoich obowiązków nie nadzorował pracy Poczty Polskiej ani departamentów budżetowego, prawnego oraz wykonującego nadzór właścicielski wobec Poczty Polskiej.— poinformował Soboń. – Biorąc pod uwagę wypowiedzi członków komisji reprezentujących większość parlamentarną, w tym także przewodniczącego, który mówił o histerii w związku z zeznaniami Jarosława Gowina, mogę się domyślać, że moja obecność dzisiaj wynika z zeznań złożonych przez Jarosława Gowina, w których sugeruje, że to ja podzielałem jego wątpliwości w sprawie zorganizowania wyborów korespondencyjnych – oznajmił przesłuchiwany.Zwracamy się z wnioskiem o wystąpienie przez komisję śledczą do Sądu Okręgowego w Warszawie o nałożenie kary porządkowej na Artura Sobonia w postaci kary pieniężnej w wysokości 3 tys. zł za bezpodstawne uchylanie się 19 stycznia 2024 r. od złożenia zeznań przed komisją śledczą – oznajmił Dariusz Joński w trakcie posiedzenia komisji. Wypij przed komisją opowiadał o spotkaniu, które odbyło się w willi ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego przy ulicy Parkowej.Jak podkreśla polityk największe wrażenie robiło zachowanie Mariusza Kamińskiego, ówczesnego ministra spraw wewnętrznych.– Przyznam się szczerze, nie wiem dlaczego w pewnym momencie Kamiński wpadł w furię. Lekko wstając, aż wyskoczył, zaczął mówić, że nasze zachowanie, nasze działania nadają się do więzienia, powinniśmy zostać zniszczeni, że nasza działalność jest działalnością antypaństwową i że za nią odpowiemy – relacjonował Wypij.

24 stycznia 2024 r. sejmowa komisja śledcza ds. wyborów korespondencyjnych ma przesłuchać m.in. byłego szefa MAP Jacka Sasina (PiS). Chcemy, by Jacek Sasin wyjaśnił dlaczego wiedząc, że rząd PiS nie zdąży z organizacją tych wyborów, nadal je ogłaszał i zlecił ich przygotowanie Poczcie Polskiej - mówił PAP szef komisji Dariusz Joński (KO). Wypowiedzi przedstawicieli Koalicji 13 Grudnia jasno wskazują, że celem nr 1 tego obozu politycznego jest czysta zemsta. Trudno nie pozbyć się takiego wrażenia również w przypadku komisji śledczej ds. wyborów korespondencyjnych, zwłaszcza po wypowiedziach Dariusza Jońskiego.Pierwszy świadkiem był dziś były wiceminister aktywów państwowych Tomasz Szczegielniak. Joński wielokrotnie przerywał swobodną wypowiedź świadka, zarzucając mu czytanie notatek. Na sytuację zareagował poseł PiS Przemysław Czarnek. Panie przewodniczący, czy mógłby pan wskazać nie opinię, ale przepis prawa, na podstawie którego odbiera pan możliwość swobodnej wypowiedzi świadkowi? Przepis prawa! Przepis, który by mówił, że nie może korzystać z własnych notatek nawet co do dat poszczególnych zdarzeń. Przecież to jest skandal!— powiedział Czarnek . Komisja śledcza oddaliła wniosek T.Szczegielniaka o umożliwienie swobodnego wypowiedzenia się. Odpowiadając na pytanie wiceszefa komisji Waldemara Budy (PiS) świadek ocenił, że „podstawowym powodem, dla którego wybory się nie odbyły, były przedłużające się procesy legislacyjne w Senacie”. Biorąc pod uwagę w jakiej sytuacji się znajdywaliśmy, potencjalny kryzys konstytucyjny z niewybraniem prezydenta, podważaniem później jego mandatu, było ostatnią rzeczą, z jaką powinniśmy mieć do czynienia — dodał Szczegielniak. Również, to, co działo się w Senacie, przedłużający się proces legislacyjny, powodowało niepewność, co do działań MAP, z tego powodu nie można było przewidzieć jak będzie wyglądała ostateczna ustawa, to rzutowało na projekty rozporządzeń— dodał świadek. Szczegielniak dodał, że „celem ustawy i wprowadzenia trybu korespondencyjnego było zapewnienie większego bezpieczeństwa obywateli”. Po przerwie, rozpoczyna się przesłuchanie Jacka Sasina, byłego ministra aktywów państwowych. Dariusz Joński oddalił wniosek Sasina o swobodną wypowiedź. Uzasadniał swoją decyzję prawidłowym działaniem komisji. Poseł PO stwierdził, że ma do tego prawo. Jacek Sasin powiedział, że chciałby poznać uzasadnienie decyzji Jońskiego. Poseł PO stwierdził, że słuchając świadków z MAP, uznał, że ma do tego prawo. Poseł PiS dodał, że niedopuszczalne jest powoływanie się na doświadczenia z przesłuchania innych świadków. Rozumiem, że chcecie unieważnić cały system prawny, że pan podąża drogą Sienkiewicza i Bodnara, którzy demolują polski system prawny – wskazał poseł dodając, że chce skorzystać ze swojego ustawowego prawa do swobodnej wypowiedzi. Dla mnie jest jasne, że pan obawia się tego, co chcę powiedzieć i nie chce mnie, w związku z tym, dopuścić do głosu – dodał Jacek Sasin. Poseł PiS złożył odwołanie. Joński zarządził głosowanie, w którym wniosek Sasina został odwołany – to oznacza, że świadek został pozbawiony prawa do swobodnej wypowiedzi. Następnie Buda zapytał o słowa Kidawy-Błońskiej o „wywaleniu wyborów”. Sasin dodał, że Kidawa „wywaliła wybory”, żeby zmienić kandydata PO w wyborach prezydenckich w sytuacji, kiedy sama miała kiepski wynik w sondażach.Chodziło o interes polityczny PO, która za wszelką cenę chciała doprowadzić do wymiany kandydata na takiego, który osiągnie lepszy wynik. Dlatego musiała doprowadzić do tego, by wybory się nie odbyły. Z tym była związana nie tylko obstrukcja parlamentarna w Senacie, żeby tak przeciągnąć maksymalnie działania legislacyjne, by sama ustawa pojawiła się na tyle późno, by wybory nie mogły się odbyć, ale do tego był cały atak medialno-propagandowy w tej sprawie, łącznie ze straszeniem ludzi i mówieniem o „kopertach śmierci”– powiedział świadek. Kiedy udało się ówczesnej opozycji doprowadzić do takiej sytuacji, że nie tylko wybory się nie odbyły, ale i kandydat został wymieniony, wtedy okazało się, że pandemia już nie przeszkadza i wybory mogły odbyć się w sposób tradycyjny. Pamiętam, że argumenty o tym, jak te wybory należy odsunąć, były niezwykle niebezpieczne. Opozycja szukała powodu do odsunięcia wyborów, był pomysł wprowadzenia stanu wyjątkowego, ale nasz polityczny sprzeciw był uwarunkowany troską o demokrację. (…) Nie było podstaw do wprowadzenia stanu wyjątkowego– wyjaśnił polityk... Rola Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, Borysa Budki i Rafała Trzaskowskiego w kwestii doprowadzenia do tego, że wybory korespondencyjne w maju 2020 r. się nie odbyły jest absolutnie kluczowa, dlatego powinni oni stanąć przed komisją śledczą - powiedział w środę b. szef MAP Jacek Sasin.

Komisja śledcza odtajnia dokumenty

02.02.2024 r. Przewodniczący komisji ds. wyborów korespondencyjnych Dariusz Joński poinformował, że Komisja wystąpiła o udostępnienie dokumentów do Ministerstwa Aktywów Państwowych, Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, Poczty Polskiej, Najwyższej Izby Kontroli, MSWiA, Prokuratorii Generalnej oraz Kancelarii Premiera.Część dokumentów przekazanych Komisji objętych jest tajemnicami prawnie chronionymi. Między innymi część dokumentów MAP, PWPW, Poczty Polskiej, NIK, MSWiA i szefa KPRM objętych jest tajemnicą przedsiębiorstwa, którą komisja uchyliła, w wyniku podjętej uchwały. Joński poinformował, PAP, że w piśmie Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów poinformowano również Komisję, że w posiadaniu KPRM znajdują się materiały niejawne o klauzulach „poufne” oraz „tajne” przekazane przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencję Wywiadu, kierowane do Szefa KPRM i Prezesa Rady Ministrów, związane z przedmiotem prac Komisji. W związku z tym Komisja zdecydowała o wystąpieniu do Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu o przekazanie o zwolnienie z obowiązku zachowania tajemnicy informacji niejawnych, oznaczonych klauzulą tajności „tajne”.Kolejne posiedzenie komisji odbędzie się 5 lutego, zostanie na nim przesłuchany były szef KPRM Michał Dworczyk. Podczas swojego pierwszego posiedzenia komisja ustaliła, że skieruje wniosek do Prokuratora Generalnego o wystąpienie do KPRM z żądaniem zabezpieczenia danych w postaci korespondencji wysyłanej elektronicznie m.in. przez Michała Dworczyka.

5.02.2024 r. Na początku posiedzenia Paweł Jabłoński przypomniał, że na 5 lutego miał zostać wezwany Michał Wypij, by dokończyć przesłuchanie. Dopytywał, jakie są w tej sprawie zamierzenia Jońskiego. Poseł KO odparł, że zarówno Wypij i Soboń ponownie zostaną zaproszeni na komisję, a terminy zostaną ustalone.Michał Dworczyk poinformował, że nie ustanowił pełnomocnika. Pytany o to, czy chce skorzystać ze swobodnej wypowiedzi, Dworczyk powiedział:Przyszła mi taka myśl, ale wiem, że dla niektórych z państwa może to stanowić problem, proponuję więc, żebyśmy przeszli do przesłuchania– powiedział Dworczyk.Pan wprowadził wszystkich w błąd, że były tylko dwie opinie. Był trzy opinie – dwie ustne i jedna pisemna sporządzona do decyzji, które podpisał premier. Jedna, która wpłynęła pisemnie, była sporządzona, jak pamiętam, przez dr. Krzysztofa Wąsowskiego. O dwóch ustnych opiniach poinformował mnie zastępca dyr. departamentu prawnego. Jest z tego notatka– mówił Dworczyk. Sąd Rejonowy Wydział Karny orzekł jednoznacznie, że działaliśmy na podstawie i w granicach prawa— wskazał poseł.Jabłoński powiedział, że dokument przedstawiony przez Jońskiego dotyczy wydarzeń po 10 maja i dotyczy opinii o tym jak wybory powinny przebiegać. Zareagował też na prośbę przewodniczącego Jońskiego o wstrzymanie się od zadawania pytań Dworczykowi na poniedziałkowym posiedzeniu, w związku z wątpliwościami czy powinien być członkiem komisji. "Apel pana traktuję, jako próbę pozbycia się mnie z tej komisji. Zamierzam zadawać pytania" - oświadczył Jabłoński.Następnie z wnioskiem wystąpił wiceprzewodniczący komisji Bartosz Romowicz (Polska 2050-TD). Wnioskował o zobowiązanie wszystkich doradców komisji do sporządzenia w ciągu 7 dni, opinii na temat wyłączenia Pawła Jabłońskiego z prac komisji. Wniosek ten został przez komisję przyjęty.Komisja ustaliła, że przesłuchanie Michała Dworczyka wznowione zostanie we wtorek 13 lutego o godz. 13.

13.02.2024 r. Joński poinformował we wtorek, że doradcy komisji wydali 10 opinii dotyczących możliwości wykluczenia Jabłońskiego. Podał, że według opinii 5 doradców istnieją przesłanki za wykluczeniem, cztery opinie wyrażają przeciwne zdanie, a jedna jest niejednoznaczna.Następnie grupa posłów: Dariusz Joński, Jacek Karnowski, Bartosz Romowicz, Magdalena Filiks, Agnieszka Kłopotek i Anita Kucharska Dziedzic złożyła wniosek o dokonanie przez komisję wyłączenia ze składu osobowego posła Pawła Jabłońskiego.Za wykluczeniem Jabłońskiego głosowało 6 posłów, nikt nie był przeciw, a 1 poseł wstrzymał się od głosu. W głosowaniu nie wzięli udziału posłowie PiS, którzy wyszli w tym czasie z sali.

14.02.2024 r. b. marszałek Sejmu Elżbieta Witek dopytywana, czy według niej osoby, które mówiły, że "wywaliły" te wybory powinny ponieść odpowiedzialność prawną lub polityczną za te działania, Witek powiedziała, że takie osoby jak obecna marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski czy obecny szef MAP Borys Budka powinny stanąć przed tą komisją. "Myślę, że jeżeli chcielibyście państwo mieć pełny obraz tego, dlaczego do tych wyborów nie doszło, to uważam, że te osoby powinny być przez komisję wezwane" - zaakcentowała Witek.