Edytujesz Nocna zmiana
Edycja może zostać wycofana. Porównaj ukazane poniżej różnice między wersjami, a następnie opublikuj zmiany, jeśli na pewno chcesz wycofać edycję.
| Aktualna wersja | Twój tekst | ||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Nocna zmiana.jpg.jpg|mały|Scena z filmu Nocna Zmiana]] | [[Plik:Nocna zmiana.jpg.jpg|mały|Scena z filmu Nocna Zmiana]] | ||
4 czerwca 1992 roku został odwołany rząd Jana Olszewskiego, wyłoniony pół roku wcześniej po pierwszych od czasu II wojny światowej całkowicie wolnych wyborach. Słynna "nocna zmiana" nastąpiła w kilka godzin po tym, gdy do Sejmu trafiła przygotowana przez rząd lista tajnych współpracowników Służby Bezpieczeństwa, na której znalazły się nazwiska m.in. 3 ministrów i 8 wiceministrów.<ref>https://i.pl/nocna-zmiana-30-lat-temu-odwolano-rzad-jana-olszewskiego/ar/c1-16416205</ref> | |||
W nocy z 4 na 5 czerwca 1992 roku Sejm przegłosował wotum nieufności wobec rządu | W nocy z 4 na 5 czerwca 1992 roku Sejm przegłosował wotum nieufności wobec rządu Jana Olszewskiego. Wtedy upadł pierwszy po II wojnie światowej rząd wyłoniony przez Sejm po całkowicie wolnych wyborach. Na długie lata pogrzebano też szansę na lustrację osób sprawujących funkcje publiczne. To właśnie strach przed "teczkami" stał się jedną z przyczyn odwołania pod osłoną nocy rządu premiera Olszewskiego. Dużą rolę odegrał w tej sprawie ówczesny prezydent Lech Wałęsa. Dopiero 25 lat po "nocnej zmianie" IPN potwierdził, że Wałęsa był tajnym współpracownikiem SB o pseudonimie "Bolek". Głosowanie nad wotum nieufności wobec gabinetu było bezpośrednim następstwem wykonania przez ówczesnego ministra spraw wewnętrznych, Antoniego Macierewicza, uchwały Sejmu z 28 maja (wnioskodawcą projektu uchwały był poseł Unii Polityki Realnej Janusz Korwin-Mikke). Uchwała ta zobowiązywała ministra do lustracji najważniejszych osób w państwie i ujawnienia nazwisk posłów, senatorów, ministrów, wojewodów, sędziów i prokuratorów będących współpracownikami Służby Bezpieczeństwa.Na "liście Macierewicza" widniały nazwiska osób zajmujących wysokie stanowiska państwowe - łącznie 64 nazwiska. Była też druga lista, dostarczona pod klauzulą "szczególnego znaczenia dla bezpieczeństwa państwa", na której znalazły się dwa nazwiska - ówczesnego prezydenta Lecha Wałęsy i marszałka Sejmu Wiesława Chrzanowskiego. Były to tajne dokumenty, lecz jego zawartość szybko trafiła do parlamentarzystów, a następnie do mediów. Nazwany "listą agentów" spowodował gwałtowną reakcję elit politycznych.<ref>https://web.archive.org/web/20230000000000*/https://www.polskieradio.pl/39/156/artykul/617758</ref> | ||
'''Centroprawicowy gabinet Olszewskiego po niespełna pięciu miesiącach pracy został odwołany przez Sejm. Było już trzy kwadranse po północy, 5 czerwca 1992 roku. Wniosek o wotum nieufności dla rządu zgłosił w imieniu Unii Demokratycznej, Kongresu Liberalno-Demokratycznego i Polskiego Programu Gospodarczego Jan Maria Rokita, a nieformalnie poparł go Sojusz Lewicy Demokratycznej. Za wotum nieufności głosowało 273 posłów przy 119 przeciw i 33 wstrzymujących się. W związku z obaleniem rządu Olszewskiego już 5 czerwca 1992 Waldemar Pawlak został desygnowany przez Lecha Wałęsę i Sejm na stanowisko nowego premiera. O wydarzeniach z czerwca 1992 r. Jacek Kurski nakręcił głośny dokument " | '''Centroprawicowy gabinet Olszewskiego po niespełna pięciu miesiącach pracy został odwołany przez Sejm. Było już trzy kwadranse po północy, 5 czerwca 1992 roku. Wniosek o wotum nieufności dla rządu zgłosił w imieniu Unii Demokratycznej, Kongresu Liberalno-Demokratycznego i Polskiego Programu Gospodarczego Jan Maria Rokita, a nieformalnie poparł go Sojusz Lewicy Demokratycznej. Za wotum nieufności głosowało 273 posłów przy 119 przeciw i 33 wstrzymujących się. W związku z obaleniem rządu Olszewskiego już 5 czerwca 1992 Waldemar Pawlak został desygnowany przez Lecha Wałęsę i Sejm na stanowisko nowego premiera. O wydarzeniach z czerwca 1992 r. Jacek Kurski nakręcił głośny dokument "Nocna zmiana" <ref>https://www.youtube.com/watch?v=HV6zfSLQyG4</ref>. W czasie głośnego posiedzenia Sejmu jeden z fotografów, Andrzej Hrechorowicz, uchwycił moment, w którym Lech Wałęsa śmiał się, gdy w Sejmie odczytano z tzw. listy Macierewicza jego nazwisko, jako tajnego współpracownika służb.''' <ref>https://polityka.se.pl/wiadomosci/nocna-zmiana-obalenie-rzadu-jana-olszewskiego-co-sie-zdarzylo-30-lat-temu-aa-CwmR-dnqL-7rRN.html</ref> | ||
== '''Powołanie rządu''' == | == '''Powołanie rządu''' == | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
Przebieg obrad, transmitowanych przez telewizję, był bardzo burzliwy. Około godz. 23 premier Olszewski, zdając sobie sprawę z tego, iż jego misja dobiega końca, wygłosił w TVP przemówienie. _ Uważam - mówił premier - że naród polski powinien mieć poczucie, że wśród tych, którzy nim rządzą nie ma ludzi, którzy pomagali UB i SB utrzymywać Polaków w zniewoleniu. Uważam, że dawni współpracownicy komunistycznej policji politycznej mogą być zagrożeniem dla bezpieczeństwa wolnej Polski _.<ref>https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/rzad;jana;olszewskiego;to;juz;20;lat;od;odwolania,55,0,1098295.html</ref> | Przebieg obrad, transmitowanych przez telewizję, był bardzo burzliwy. Około godz. 23 premier Olszewski, zdając sobie sprawę z tego, iż jego misja dobiega końca, wygłosił w TVP przemówienie. _ Uważam - mówił premier - że naród polski powinien mieć poczucie, że wśród tych, którzy nim rządzą nie ma ludzi, którzy pomagali UB i SB utrzymywać Polaków w zniewoleniu. Uważam, że dawni współpracownicy komunistycznej policji politycznej mogą być zagrożeniem dla bezpieczeństwa wolnej Polski _.<ref>https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/rzad;jana;olszewskiego;to;juz;20;lat;od;odwolania,55,0,1098295.html</ref> | ||
=== Oprócz Lecha Wałęsy wyróżniał się | === Oprócz Lecha Wałęsy wyróżniał się Donald Tusk, który nawoływał do policzenia głosów. === | ||
Chodziło o to, żeby Lech Wałęsa, | Chodziło o to, żeby Lech Wałęsa, Donald Tusk i cała zgraja mogli się zorientować czy mają większość, czy mogą wrócić na salę i przegłosować odwołanie rządu - powiedział w Polskim Radiu 24 Piotr Naimski, który w tamtym czasie był szefem UOP. Dodał, że podczas tamtejszych wydarzeń oprócz Lecha Wałęsy "wyróżnił się Donald Tusk, który nawoływał do policzenia głosów". - Chodziło o to, żeby Lech Wałęsa, Donald Tusk i cała zgraja mogli się zorientować czy mają większość, czy mogą wrócić na salę i przegłosować odwołanie rządu. Była taka atmosfera, że część osób tam siedzących była zdezorientowana, ale większość dokładnie wiedziała o co chodzi. Celem było odsunięcie premiera Olszewskiego i jego rządu od władzy - powiedział polityk. Przypomniał także słowa Waldemara Pawlaka z tamtej nocy. - On był wtedy młody. Kiedy to obserwował i brał udział w tym zamachu, który był uzgadniany, w pewnym momencie mu się wyrwało: "panowie, to przecież gangsterstwo". To jeden z niewielu momentów, kiedy Waldemar Pawlak miał rację - podkreślił Piotr Naimski.<ref>https://web.archive.org/web/20230000000000*/https://polskieradio24.pl/130/5925/artykul/2973066,kto-chcial-obalenia-rzadu-jana-olszewskiego-naimski-oprocz-walesy-najbardziej-wyroznial-sie-tusk</ref> | ||
=== Noc teczek, 4 czerwca 1992. Próba lustracji po polsku === | === Noc teczek, 4 czerwca 1992. Próba lustracji po polsku === | ||
To była decydująca noc dla dalszych dziejów Polski. Próba zerwania z przeszłością PRL zakończyła się obaleniem rządu Jana Olszewskiego. W przemówieniu podczas „nocy teczek” premier Olszewski zaapelował do posłów: „Chciałbym stąd wyjść tylko z jednym osiągnięciem, móc popatrzeć ludziom w oczy. I tego wam panie posłanki i panowie posłowie życzę po tym głosowaniu”. W mediach rozpoczęła się kampania propagandowa, wszem i wobec straszono, że tajni współpracownicy (TW) będą represjonowani, wyrzucani z pracy, a szykany dotkną także ich dzieci. Nie wspominano jednak, że chodzi przecież o obecność agentury w elitach władzy. Ówczesne nagłówki prasowe grzmiały: „Teczki Pandory”, „Teczki sieją strach”, „Wielkie łowy MSW”, „Kto obywatelem II kategorii”. Gwoli ścisłości należałoby wyjaśnić, że tak naprawdę nie istniało coś takiego jak teczka agenta. Możliwości weryfikacyjne były wielorakie, ponieważ istniało kilka teczek: teczka pracy, teczka personalna, która istnieje w wielu zakładach pracy i przedsiębiorstwach, do tego akta spraw, w których działali TW, czy fundusze operacyjne, z których należało się rozliczać. Mimo iż na początku lat dziewięćdziesiątych niszczono wiele materiałów oraz dokumentów Okrągłego Stołu, zostały one sfotografowane i umieszczone na specjalnych mikrofilmach. Ministerstwu udało się ustalić tożsamość 90 proc. TW.Wieczorem 4 czerwca Wałęsa przekazał do Sejmu list, w którym zwrócił się o natychmiastowe odwołanie Jana Olszewskiego ze stanowiska prezesa Rady Ministrów. Na niejawnym spotkaniu, które zostało nagrane kamerą VHS, a w którym brali udział m.in. | To była decydująca noc dla dalszych dziejów Polski. Próba zerwania z przeszłością PRL zakończyła się obaleniem rządu Jana Olszewskiego. W przemówieniu podczas „nocy teczek” premier Olszewski zaapelował do posłów: „Chciałbym stąd wyjść tylko z jednym osiągnięciem, móc popatrzeć ludziom w oczy. I tego wam panie posłanki i panowie posłowie życzę po tym głosowaniu”. W mediach rozpoczęła się kampania propagandowa, wszem i wobec straszono, że tajni współpracownicy (TW) będą represjonowani, wyrzucani z pracy, a szykany dotkną także ich dzieci. Nie wspominano jednak, że chodzi przecież o obecność agentury w elitach władzy. Ówczesne nagłówki prasowe grzmiały: „Teczki Pandory”, „Teczki sieją strach”, „Wielkie łowy MSW”, „Kto obywatelem II kategorii”. Gwoli ścisłości należałoby wyjaśnić, że tak naprawdę nie istniało coś takiego jak teczka agenta. Możliwości weryfikacyjne były wielorakie, ponieważ istniało kilka teczek: teczka pracy, teczka personalna, która istnieje w wielu zakładach pracy i przedsiębiorstwach, do tego akta spraw, w których działali TW, czy fundusze operacyjne, z których należało się rozliczać. Mimo iż na początku lat dziewięćdziesiątych niszczono wiele materiałów oraz dokumentów Okrągłego Stołu, zostały one sfotografowane i umieszczone na specjalnych mikrofilmach. Ministerstwu udało się ustalić tożsamość 90 proc. TW.Wieczorem 4 czerwca Wałęsa przekazał do Sejmu list, w którym zwrócił się o natychmiastowe odwołanie Jana Olszewskiego ze stanowiska prezesa Rady Ministrów. Na niejawnym spotkaniu, które zostało nagrane kamerą VHS, a w którym brali udział m.in. Donald Tusk, Adam Michnik, Waldemar Pawlak, Tadeusz Mazowiecki, Leszek Moczulski, Lech Wałęsa, w tak zwanym „dżentelmeńskim porozumieniu”, wyznaczono na przyszłego premiera prezesa PSL Pawlaka. Wałęsa: „Jak tego dziś nie zrobimy, to mamy duży pasztet. (…) Wy nie wiecie, jak daleko oni zaszli, dlatego trzeba ich błyskawicznie. Natychmiast, dzisiaj. (…) Ja jutro nie mogę ich wpuścić do biura!”. „Tylko, że to jest trochę gangsterski chwyt” – odrzekł Pawlak. Aleksander Kwaśniewski z mównicy sejmowej podczas debaty poprzedzającej głosowanie nad odwołaniem rządu Olszewskiego: „Miał to być rząd nadziei, a był rząd beznadziejny. Sojusz Lewicy Demokratycznej będzie głosował za dymisją rządu Olszewskiego”.<ref>https://web.archive.org/web/20230000000000*/https://dziennikzwiazkowy.com/historia-2/noc-teczek-4-czerwca-1992-proba-lustracji-po-polsku/</ref> | ||
=== [[Nocna Zmiana (film)|Film Nocna zmiana]] (1994) === | === [[Nocna Zmiana (film)|Film Nocna zmiana]] (1994) === | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
== Dziennikarze ujawniają kulisy "nocnej zmiany" == | == Dziennikarze ujawniają kulisy "nocnej zmiany" == | ||
Wpływy agentów i postokrągłostołowego establishmentu oraz desperacka obrona polskich interesów przez rząd Jana Olszewskiego – to temat najnowszego odcinka "Magazynu śledczego Anity Gargas". W tle walka o suwerenność Polski, o wyrwanie jej z rosyjskiej strefy wpływów oraz o lustrację polskich elit politycznych. Ujawniamy kulisy „nocnej zmiany" – odwołania rządu Jana Olszewskiego w czerwcu 1992 roku. Przypomnimy też mało znane nagranie, pokazujące jak Lech Wałęsa domagał się swojej teczki od ministra Antoniego Macierewicza. Które środowiska optowały za lustracją i dekomunizacją oraz popierały prozachodni kurs Polski, a które były za koncepcją pozostawienia Polski w sferze wpływów rosyjskich? Jakie rewelacje ujawniał tekst, który ukazał się w gazecie „Nowy świat" i zatrząsł sceną polityczną w Polsce? Na czym polegała idea polsko-rosyjskich joint ventures, które miały powstać na terenach posowieckich baz wojskowych? Kto doprowadził do usunięcia godzącego w polską rację stanu paragrafu z umowy polsko-rosyjskiej? Dlaczego polska scena polityczna była rozdrobniona i jaki związek z tym faktem ma niemiecka polityka wobec Polski?<ref>https://dorzeczy.pl/kraj/308719/jan-olszewski-kulisy-nocnej-zmiany-i-upadku-rzadu-olszewskiego.html</ref> | Wpływy agentów i postokrągłostołowego establishmentu oraz desperacka obrona polskich interesów przez rząd Jana Olszewskiego – to temat najnowszego odcinka "Magazynu śledczego Anity Gargas". W tle walka o suwerenność Polski, o wyrwanie jej z rosyjskiej strefy wpływów oraz o lustrację polskich elit politycznych. Ujawniamy kulisy „nocnej zmiany" – odwołania rządu Jana Olszewskiego w czerwcu 1992 roku. Przypomnimy też mało znane nagranie, pokazujące jak Lech Wałęsa domagał się swojej teczki od ministra Antoniego Macierewicza. Które środowiska optowały za lustracją i dekomunizacją oraz popierały prozachodni kurs Polski, a które były za koncepcją pozostawienia Polski w sferze wpływów rosyjskich? Jakie rewelacje ujawniał tekst, który ukazał się w gazecie „Nowy świat" i zatrząsł sceną polityczną w Polsce? Na czym polegała idea polsko-rosyjskich joint ventures, które miały powstać na terenach posowieckich baz wojskowych? Kto doprowadził do usunięcia godzącego w polską rację stanu paragrafu z umowy polsko-rosyjskiej? Dlaczego polska scena polityczna była rozdrobniona i jaki związek z tym faktem ma niemiecka polityka wobec Polski?<ref>https://dorzeczy.pl/kraj/308719/jan-olszewski-kulisy-nocnej-zmiany-i-upadku-rzadu-olszewskiego.html</ref> | ||